Chłoniak? Nie wiedziałam co to jest. Dopiero, gdy spytałam lekarki, że jeśli diagnoza się potwierdzi, to "co wtedy?" i usłyszałam “cóż, wtedy chemioterapia lub radioterapia”, zrozumiałam, że to nowotwór. Mam na imię Karolina i mam 26 lat. Było to w październiku zeszłego roku. Miesiąc po urodzeniu córeczki, jak zawsze, standardowo wybrałam się do endokrynolog, aby skontrolować moją tarczycę ze względu na Hashimoto. W trakcie badania lekarz zauważyła, że mam zgrubienie na szyi, powiększone węzły. Ja sama nic wcześniej sama nie zauważyłam. Zostało zrobione usg, które nie wykazało nic złego, a doktor kazała mi się obserwować i pójść do laryngologa, jeżeli węzły się nie zmniejszą. Niestety, węzły zamiast maleć, były coraz większe, niebolące, twarde, a miesiąc później już druga strona szyi była powiększona oraz węzły podżuchwowe. I tak też trafiłam na wspaniałą Panią lekarz, która od razu wiedziała, o co chodzi i skierowała mnie na biopsję cienkoigłową. Wynik- podejrzenie chłoniaka nieziarniczego. Nie wiedziałam co to jest. Dopiero, gdy spytałam lekarki, że jeśli diagnoza się potwierdzi, to co wtedy i usłyszałam “cóż, wtedy chemioterapia lub radioterapia”, zrozumiałam, że to nowotwór. Zalałam się łzami. 2 dni płakałam, z myślą, że umrę, że zostawię 3 miesięczną córeczkę i jednocześnie do momentu otrzymania ostatecznego wyniku miałam nadzieję, że to może pomyłka, przecież czułam się świetnie, wyniki morfologii idealne. 2 dni później leżałam już w szpitalu, czekając na wycięcie całego węzła chłonnego. Znów czekanie na wynik. 3 tygodnie później diagnoza – chłoniak obwodowy z komórek T. Od razu z mężem udaliśmy się do polecanego lekarza. Jego mina nie była ciekawa. Stwierdził, że takich przypadków, jak ja, mieli przez 30 lat 3. Ale powiedział, że będziemy próbować… nie przekonało mnie to. Poszliśmy do kolejnego hematologa. Doktor doradziła mi leczenie w Warszawie, Centrum Onkologii. Mają tu osobne piętro dla chłoniaków. I tak zrobiliśmy. 3 dni później byliśmy w Warszawie, pojechaliśmy w ciemno. Szczęście dopisało na tyle, że profesor Walewski zechciał nas przyjąć. Zaproponowano leczenie. Długie, bo roczne i ciężkie (GMALL). Większość w szpitalu. Zgodziłam się, bo i tak nie miałam innego wyjścia. To było 23 grudnia. 27 grudnia już byłam na oddziale. Mnóstwo badań, trepanobiopsja szpiku, PET, tomograf, 15 nakłuć podczas biopsji cienkoigłowej. I kolejne zdziwienie. Inna diagnoza. Chłoniak limfoblastyczny z komórek T. A po otrzymaniu wyniku szpiku, ostra białaczka limfoblastyczna z komórek T. Znów szok. Ale lekarze zapewniają, że chłoniak limfoblastyczny i białaczka limfoblastyczna to ta sama choroba, z różnicą zajęcia szpiku lub/i krwi. Leczenie i rokowanie te samo. Rozpoczęłam chemię. Z początku był koszmar. Straciłam włosy, apetyt. Po miesiącu leczenia zrobiono badanie szpiku. Nie powinno być już blastów w szpiku. Ale pozostało 0,01%. Musiałam dostać bardzo silną chemię. No i dostałam. To było coś strasznego. 2 tygodnie nie dałam rady wstać z łóżka, leżałam pod morfiną 5 dni bo buzia była zmasakrowana. Ale ta chemia pomogła. Kolejne badanie szpiku – szpik wolny na poziomie minimalnej choroby resztkowej i światełko w tunelu. Po 2 miesiącach wyszłam do domu. Wychudzona, łysa, bez sił, a po 2 tygodniach musiałam wrócić do szpitala na kolejną chemię. Wykonano mi PET. Wynik – wszystko dobrze. Nic się nie świeci. Radość ogromna. Węzły dawno się zmniejszyły, szyja znów wyglądała jak kiedyś. Od tamtej pory jestem w remisji. Pozostały mi jeszcze 2 kursy chemii. Po tym 2 lata chemia w tabletkach, bez przeszczepu. Organizm przyzwyczaił się do chemii, czuję się już dobrze. Jeżeli chodzi o psychikę w trakcie leczenia…mi pomaga myśl o córeczce, mężu. Mam ogromne wsparcie całej rodziny, przyjaciół. Czuję się silna i wiem, że taka jestem. Te przykre doświadczenia mają też swoje plusy. Cieszę się każdą chwilą, słońcem, niebem. Wcześniej tego nie dostrzegałam. Nawet będąc w szpitalu, staram się widzieć plusy. Wiem, że będzie już dobrze. Wiele razy szukałam historii pacjentów, aby dodać sobie otuchy. Niestety nie było tego zbyt wiele. Dlatego mam nadzieję, że moja historia komuś pomoże Mam nadzieję, że ktoś wytrwał do końca A moje motto? „Wczoraj do Ciebie nie należy. Jutro niepewne… Tylko dziś jest Twoje” – JP II. Wpłać dowolną kwotę i razem z nami wspieraj Pacjentów takich, jak Karolina. Wspieraj z nami Pacjentów walczących z chłoniakami! i stań się częścią tej ważnej działalności - już teraz z całego serca dziękujemy! POZNAJ WIĘCEJ HISTORII... Dziękujemy wszystkim Pacjentom, którzy dzielą się swoją historią z innymi. To bardzo cenny dar! Jeśli czujesz, że masz siłę podzielić się Twoją - napisz: kontakt@ Warning: Division by zero in /home/users/chloniak/public_html/wp-content/plugins/essential-addons-for-elementor-lite/includes/Elements/ on line 1092

Chłoniak nieziarniczy należy do grupy chłoniaków złośliwych i stanowi około 2% ogółu nowotworów złośliwych w Polsce. Rocznie notuje się blisko 3000 zachorowań i 1500 zgonów (niektóre statystyki mówią nawet o 6 tys. nowych przypadków rocznie). Są to coraz częściej występujące nowotwory układu limfatycznego. Częstość występowania chłoniaka nieziarniczego na świecie wzrastała pod koniec ubiegłego wieku o prawie 5% rocznie. Tendencja ta może wynikać w pewnym stopniu z udoskonalenia technik diagnostycznych, jednak przyczyny tak istotnego wzrostu zachorowalności na tego typu nowotwory limfatyczne nie są znane. Chłoniak nieziarniczy występuje nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet. Ryzyko zachorowania na nowotwór limfatyczny rośnie wraz z wiekiem, osiągając szczyt w siódmej dekadzie życia. Zaobserwowano związek częstości występowania niektórych rodzajów chłoniaków nieziarniczych z rejonami geograficznymi. W przypadku chłoniaków nieziarniczych nowotwór może powstać z różnych rodzajów komórek, a komórki te znajduję się w wielu narządach. Nowotwór limfatyczny Chłoniaki to określenie dotyczące szerokiej grupy nowotworów układu chłonnego. Istnieją różne rodzaje chłoniaków, zarówno ze względu na ich lokalizację, jak i nazwę komórek z których się wywodzą. Mianem chłoniaki określa się raczej grupę chorób aniżeli jeden konkretny nowotwór limfatyczny. Wyróżnia się chłoniaki o mniejszej i większej złośliwości, a także chłoniaki typu B i T. Istnieje również podział chłoniaków według kryteriów morfologicznych, przykładowo chłoniaki limfocytowe, plazmocytowe i centrocytowe. Chłoniak nieziarniczy – rodzaje i podział Z klinicznego punktu widzenia chłoniaki, jako nowotwory limfatyczne dzieli się na trzy grupy: Chłoniak o powolnym przebiegu. Należą tu przewlekła białaczka limfatyczna z komórek B, chłoniaki grudkowy, złośliwości G1 i G2, chłoniaki z komórek płaszcza, chłoniaki strefy brzeżnej. Chłoniaki te cechuje generalnie dobre rokowanie i mają wieloletnie przebieg, a przeżycia pacjentów są dość długie. Chłoniak nieziarniczy o agresywnym przebiegu. Do grupy tej należy np. rozlany chłoniaki z dużych limfocytów B – najczęstszy wśród chłoniaków oraz obwodowy chłoniaki T-komórkowy. Charakteryzują się one szybkim wzrostem, tendencją do ekspansywnego wzrostu w krytycznych umiejscowieniach i wtórną opornością na leczenie. Średni czas przeżycia osób, u których wykryto ten nowotwór limfatyczny szacuje się na 4 lata, 30-40% długotrwałych remisji (wyleczeń). Chłoniak o bardzo agresywnym przebiegu chłoniak limfoblastyczny. Są to bardzo złośliwe nowotwory limfatyczne o burzliwym przebiegu, prowadzące do zgonu w ciągu kilku tygodni w przypadku braku odpowiedzi na leczenie. Szybko zajmują śródpiersie, ośrodkowy układ nerwowy i rozsiewają się do szpiku i krwi obwodowej. Występują najczęściej u dzieci i młodych dorosłych. Część pacjentów dorosłych i większość dzieci udaje się wyleczyć Przyczyny powstawania chłoniaków nieziarniczych Wprawdzie chłoniaki nieziarnicze występują niezależnie od wieku, ale uważa się, że ryzyko zachorowania na nowotwór limfatyczny wzrasta w miarę upływu czasu. Coraz częściej notowane są zachorowania również u dzieci. Istotną rolę w powstawaniu chłoniaków odgrywają czynniki środowiskowe. Szkodliwe działanie wywierają związki chemiczne, szczególnie herbicydy, insektycydy, pochodne węglowodorów aromatycznych, rozpuszczalniki, pył drzewny i bawełniany). Bardziej narażeni na rozwój nowotworów limfatycznych są pracownicy przemysłu chemicznego, gumowego, materiałów syntetycznych czy drzewnego oraz przetwórstwa żywności. Do czynników ryzyka należy immunosupresja (po przeszczepach narządów) oraz zakażenia (w Afryce częsty jest chłoniak Burkitta u chorych na malarię lub zakażenie wirusem Epsteina-Barr). Poznano kilka typów wirusów, które biorą udział w patogenezie chłniaków: EBV, HTLV-1, wirus opryszczki typu 8, HCV. Zakażenie żołądka bakterią Helicobacter pylori ma związek z rozwojem chłoniaków w tym narządzie, podobnie jak zakażenie wirusem HIV oznacza u nosicieli większe zagrożenie wystąpienia tego typu nowotworu limfatycznego. Niedobory odporności zarówno wrodzone jak i nabyte oraz choroby z autoagresji wielokrotnie zwiększają ryzyko zachorowania nowotór limfatyczny w postaci chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczny objawy Na wczesnym etapie zaawansowania choroby nowotworowej układu limfatycznego najważniejszymi objawami chłoniaki są powiększone węzły chłonne w okolicy szyi, pod pachami, w pachwinach. Węzły są zazwyczaj niebolesne, rosną powoli, często zrastają się w pakiety. Jako niepokojący symptom we wczesnej fazie rozwoju nowotworu limfatycznego pojawia się nocna gorączka, nocne poty, zmęczenie, osłabienie, utrata wagi i swędzenie skóry. Inne objawy chłoniaka to: ból brzucha, zaburzenia morfologii krwi (niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość), żółtaczka, zaburzenia trawienia, objawy neurologiczne. Chłoniak nieziarniczy o powolnym przebiegu i małym stopniu złośliwości cechuje się niebolesnymi i powoli powiększającymi się węzłami chłonnymi. Objawy ogólne występują rzadko. Objawy chłoniaków agresywnych – obraz kliniczny zróżnicowany. U pacjentów, u których zostanie zdiagnozowany agresywny nowotwór limfatyczny stwierdza się powiększone węzły chłonne; u około 1/3 występują postaci pozawęzłowe – głównie przewód pokarmowy, pierścień Waldeyera, skóra, szpik, zatoki przynosowe, tarczyca, ośrodkowy układ nerwowy. Objawy ogólne chłoniaków dotyczą 40% pacjentów. Chłoniaki nieziarnicze bardzo agresywne – objawy: chłoniaki limfoblastyczny często zajmuje górne, przednie śródpiersie, powodując zespół żyły głównej górnej, nacieka mózg, opony i nerwy czaszkowe. Chłoniak Burkitta występuje często jako nowotwór limfatyczny w postaci dużej masy brzusznej, powodując niedrożność jelit. Diagnostyka chłoniaka nieziarniczego W diagnostyce chłoniaka niezierniczego poza badaniem lekarskim, wykonaniem badania krwi i moczu, najważniejsze w ustaleniu rozpoznania tego typu nowotworu limfatycznego jest pobranie węzła chłonnego do badania histopatologicznego. Pozwala to określić stopień złośliwości chłoniaka. W celu zdefiniowania odrębnych jednostek patomorfologiczno-klinicznych oprócz badania morfologicznego i immunologicznego pobranej próbki zalecanej jest w niektórych przypadkach wykonanie badań cytogenetycznych i molekularnych. Dodatkowym, ważnym badanie u niektórych chorych z chłoniakami nieziarniczymi jest ocena płyny mózgowo-rdzeniowego. Inne badania wykonuje się w specjalistycznym ośrodku i pozwalają one ocenić stopień zaawansowania choroby nowotworowej układu limfatycznego. Dużą wartość, zwłaszcza w diagnostyce zmian resztkowych po leczeniu, ma pozytonowa tomografia emisyjna PET. Niestety prawidłowe rozpoznanie chłoniaki następuje często ze znacznym opóźnieniem. Przyczyną takiego stanu jest nie branie pod uwagę możliwości takiego rozpoznania przez lekarza pierwszego kontaktu lub przez patologa oceniającego materiał diagnostyczny. Dodatkowym utrudnieniem w diagnozowani tak niespecyficznej choroby, jaką jest nowotwór limfatyczny, jest zróżnicowany obraz kliniczny i nierzadko zbyt długotrwałe lub zbędne leczenie antybiotykami. Rozpoczęcia leczenia w oparciu o błędne rozpoznanie może prowadzić do utraty przez chorego szansy na wyleczenie w związku z zastosowaniem niewłaściwego programu chemioterapii pierwszej linii, która wywołuje oporność na inne leki. W związku z tym rozpoznanie histopatologiczne chłoniaka powinno być ustalone w zakładzie patologii o wysokim stopniu referencyjności. Leczenie chłoniaków nieziarniczych Metoda leczenia chłoniaków zależy od ich rodzaju, a ze względu na różnorodność nowotworów limfatycznych istnieje wiele schematów terapii. Podstawową metodą leczenia chorych na chłoniaki nieziarnicze jest chemioterapia. Jej intensywność powinna być uzależniona od przebiegu klinicznego choroby oraz wieku chorego. Chłoniak nieziarniczy o powolnym przebiegu – chorzy we wczesny stadium mogą być napromieniani miejscowo, najczęściej w. skojarzeniu z chemioterapią. Stosuje się steroidy, monoterapię (bendamustyna, cyklofosfamid, chlorambucyl, fludarabina) lub polichemioterapię (CVP, CHOP). U chorych w fazie objawowej wdraża się leczenie z założeniem uzyskania stabilnej remisji. Kolejne nawroty stają się zwykle oporne na stosowane zestawy leków. Niedawno dopuszczona do leczenia chłoniaków dwa nowe leki stosowane w terapiach biologicznych. Są to przeciwciała rituksymab i ibritumab, które pomagają komórkom układu immunologicznego zlokalizować i zniszczyć komórki nowotworu. U osób, u których zostanie zdiagnozowany nowotwór limfatyczny o powolnym przebiegu, leki można podawać razem lub osobno. Chłoniak o agresywnym przebiegu – podstawową metoda leczenia tego rodzaju nowotworu limfatycznego jest chemioterapia wielolekowa z założeniem osiągnięcia całkowitej remisji. Powszechnie stosowany jest program CHOP, który pozwala uzyskać 50-80% całkowitej remisji, ale daje tylko 30-40% wyleczeń. Chłoniak nieziarniczy o bardzo agresywnym przebiegu – stosowane są bardzo intensywne programy wielolekowe połączone z profilaktyką lub terapią ośrodkowego układu nerwowego (napromienianie mózgu, podawania metotreksatu lub arabinozydu cytozyny). U chorych na chłoniaki limfoblastyczne stosuje się długotrwałe leczenie podtrzymujące. ZOBACZ: ONKOHEMATOLOGIA

Do rozrostu nowotworowego dochodzi, kiedy w trakcie dojrzewania limfocytów pojawia się błąd, w wyniku którego powstaną nieprawidłowe komórki. Następnie te nieprawidłowe komórki nowotworowe ulegają nagromadzeniu w różnych częściach organizmuObjawy chłoniakaKlasyczne objawy chłoniaka:powiększenie węzłów chłonnychnaciek (guz) pozawęzłowypowiększenie śledziony i wątrobyobjawy ogólne choroby takie jak gorączka, poty nocne lub utrata masy mogą atakować wszystkie układy i narządy. Z tego powodu możliwe jest wystąpienie szeregu objawów, które mogą sugerować, gdzie doszło do nacieczenia nowotworowego i ucisku chorobowo zmienionych węzłów chłoniaka i lokalizacja nowotworuObjawGdzie może być umiejscowiony chłoniakbóle i opuchnięcie nógmogą sugerować obecność chłoniaka w okolicach dużych naczyńbóle głowy i kręgosłupa, porażenie nerwów czaszkowych, osłabienie kończyn, parestezje, ból typu korzeniowegomogą wskazywać na umiejscowienie nowotworu w mózgu i/lub kręgosłupiebolesność w obrębie jamy brzusznej, powiększenie wątroby, powiększenie śledziony, żółtaczka, krwawienie z przewodu pokarmowego, utrata wagi, czy niestrawnośćmogą sugerować obecność chłoniaka w przewodzie pokarmowymduszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, trudności w połykaniumogą sugerować zajęcie węzłów w okolicy klatki piersiowejniedokrwistość i małopłytkowośćmogą być wyrazem zajęcia szpiku kostnegoRodzaje chłoniakaChłoniaki ziarnicze, chłoniaki nieziarniczeNajbardziej ogólny podział to podział na chłoniaki ziarnicze (ziarnica złośliwa, znana również jako choroba Hodgkina) i nieziarnicze, które wywodzą się z limfocytów B, T oraz komórek natural killers – agresywne, chłoniaki łagodneChłoniaki różnią się między innymi szybkością przebiegu choroby. Zależnie od tego dzielimy je na agresywne, które mogą doprowadzić do śmierci chorego (oczywiście jeśli się nie podejmie leczenia) w ciągu kilku lub kilkunastu miesięcy oraz łagodne (indolentne) przebiegające powoli. Ich rozwój może trwać nawet kilkanaście tej pory nie udało się odkryć, co konkretnie jest przyczyną rozwoju chłoniaków. Możliwe jest natomiast wskazanie czynników ryzyka, które sprzyjają rozwojowi choroby. Zarówno w przypadku chłoniaków nieziarniczych, jak i chłoniaka Hodgkina, czynniki te są ryzykachoroby autoimmunologiczne – zauważono, że u osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), celiakię, toczeń, chorobę Hashimoto czy zespół Sjorgena występuje zwiększone ryzyko rozwoju chłoniaków;zakażenia wirusowe – istnieją dane potwierdzające onkogenne znaczenie wirusów Epsteina-Barr (EBV) i ostrej T-komórkowej białaczki/chłoniaka osób dorosłych (HTLV-I), zapalenia wątroby typu C (HCV), cytomegalii (CMV), ludzkiego wirusa opryszczki typu 8 (HHV-8) oraz SV-40 i HTLV-II;zakażenia bakteryjne – zakażenie Helicobacter pylori, krętkiem boreliozy czy Campylobacter jejuni;obniżenie sprawności funkcjonowania układu odpornościowego u osób przyjmujących leki immunosupresyjne oraz u osób zakażonych wirusem HIV, także z powodu wrodzonych niedoborów odporności;stosowania radio- lub chemioterapii z powodu konieczności leczenia innego nowotworu może czasem prowadzić do rozwoju wtórnego nowotworu;narażenie na promieniowanie jonizujące;narażenie na substancje chemiczne i toksyny obecne w rozpuszczalinkach, nawozach, opryskach roślin, benzen, azbest, lakiery, farby, pyły;predyspozycje dowodzą, że zapadalność w przypadku chłoniaka Hodgkina wynosi 2 na 100 tys. osób. Najczęściej chorują młodzi dorośli w wieku 20–30 lat oraz osoby po 50. roku kolei typy nieziarnicze zbierają żniwo w wysokości kilkunastu zachorowań na 100 tys. Najczęściej zachorowaniu ulegają młodzi dorośli w wieku 20–30 lat oraz 60–70-latkowie. Możliwe jest także wystąpienie chłoniaków nieziarniczych u HodgkinaZachorowalność na chłoniaka Hodgkina (HL) wynosi 2 na 100 tys. osób. Najczęściej chorują młodzi dorośli w wieku 20–30 lat oraz osoby po 50. roku chłoniaka HodgkinaZdecydowana większość chorych zgłasza się do lekarza z powodu powiększenia węzłów chłonnych. Najczęściej są to powiększone węzły chłonne obwodowe znajdujące się powyżej przepony-szyjne, nadobojczykowe, pachowe. Węzły chłonne zwykle nie są bolesne, skóra nad nimi nie jest zaczerwieniona. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do powiększenia śledziony (30 proc. chorych).W ok. 60–70 proc. przypadków zachorowań zauważa się też powiększenie węzłów śródpiersia, co może się objawiać przewlekłym kaszlem, dusznością czy bólami pozawęzłowe chłoniaka Hodgkina zdarzają się rzadko. Choroba może się wtedy szerzyć przez ciągłość lub rozsiewać drogą krwionośną. Do najczęściej zajmowanych narządów pozalimfatycznych należą: płuca, wątroba, szpik kostny, 30 proc. chorych w momencie rozpoznania ma objawy ogólne takie jak:gorączka,nocne poty,zmniejszenie masy ciała (> 10 proc. w ciągu 6 mies.),chorobie może też towarzyszyć uporczywy świąd nieziarniczeChłoniaki o małej złośliwości (łagodne, indolentne)Mają one łagodny przebieg, który wiąże się z wieloletnim okresem przeżycia bez leczenia. Często nie wymagają rozpoczęcia leczenia – obowiązuje natomiast systematyczna kontrola węzłów chłonnych i morfologii („watch and wait”).Wskazaniem do rozpoczęcia terapii może być pojawienie się objawów ogólnych choroby (gorączka, poty, utrata masy ciała), znaczne powiększenie węzłów chłonnych śledziony, wątroby, istotne nacieczenie szpiku kostnego, czego wyrazem może być niedokrwistość i części chorych (3–10 proc.) po różnym czasie trwania choroby obserwuje się transformację w bardziej agresywnego występujące chłoniaki indolentne to: przewlekła białaczka limfocytowa, chłoniak limfocytowy, chłoniak o dużym stopniu złośliwości (agresywne)Przeżycie chorych na tego typu nowotwór bez leczenia wynosi od kilku do kilkunastu występującym chłoniakiem z tej grupy to chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL). Chłoniaki agresywne zawsze wymagają podjęcia pilnego diagnostyki typów nieziarniczych, jest podobnie , jak w HL, badanie histopatologiczne (węzła chłonnego, nacieku tkankowego, szpiku)Leczenie chłoniaków nieziarniczychWybór metody leczenia jest zdeterminowany przez:typ histopatologiczny miany,stopień zaawansowania choroby, przez który rozumiemy wielkość i lokalizację nacieku,wiek,stan ogólny obejmuje radioterapię (często wystarczającą dla niewielkich zlokalizowanych nacieków chłoniaka indolentnego), chemioterapię, złożoną najczęściej z kilku cytostatyków, immunoterapię (przeciwciała monoklonalne, które w precyzyjny sposób odnajdują komórki nowotworowe i następnie je niszczą).Najczęściej stosowany standard rozpoczynający leczenie to kombinacja chemio- i immunoterapii. W przypadku zachorowania na chłoniaka skóry stosuje się fotochemioterapię PUVA i promieniowanie w leczeniu stosuje się tzw. leczenie wspomagające, które ma na celu chronić chorego przed zakażeniami, pomagać w namnażaniu zdrowych leukocytów czy też przeciwdziałać bólowi i wymiotom, które mogą wystąpić, jako działanie niepożądane leczenia chłoniaków agresywnych, w przeciwieństwie do indolentnych powinno być wdrożone jak uzyskiwanych całkowitych remisji przekracza 60 u których wystąpiła remisja po leczeniu muszą się zgłaszać na zaplanowane kontrole oraz wykonywać zalecone badania. Chorzy muszą być pod stałą kontrolą, ponieważ należy obserwować stan zdrowia pacjenta, aby na czas zauważyć nawrót lub postęp chłoniakaLeczenie polega na zastosowaniu chemioterapii lub w skojarzeniu chemio- i ostatniej dekadzie dokonał się znaczący postęp w leczeniu chłoniaka bowiem do terapii leki celowane (działające wybiórczo na komórki nowotworowe), takie jak: brentuksymab vedotin, przy chłoniakuRokowanie w chłoniaku Hodgkina jest dobre, a odsetek wyleczeń sięga 80 proc., Niemniej u 20–30 proc. pacjentów, którzy początkowo uzyskali odpowiedź na leczenie, dochodzi do nawrotu chłoniakaBadanie histopatologicznePodstawą rozpoznania pozostaje ocena histopatologiczna węzła chłonnego lub innej nacieczonej tkanki. Charakterystyczne dla chłoniaka Hodgkina jest stwierdzana w nacieku obecność komórek Reed-Sternberga oraz komórek Hodgkina. Biopsja aspiracyjna nie jest miarodajną metodą diagnostyczną ze względu na mały odsetek tych komórek znajdujących się w masie histopatologiczne pozwala ustalić typ HL, co ma znaczenie tak dla rokowania, jak i wyboru sposobu laboratoryjneUstalenie stopnia zaawansowania chorobyOcena rozmiaru choroby, a więc ilości, lokalizacji powiększonych węzłów, nacieków pozawęzłowych. Badanie, które temu służy, standardowo stosowane w diagnostyce HL to PET (pozytronowa tomografia emisyjna).Warto wiedziećBardzo duże znaczenie ma rozpoznanie choroby w najwcześniejszym stadium choroby, gdyż szanse całkowitego wyleczenia są wówczas znacznie wyczuwasz u siebie zmianę, która może być powiększonym węzłem chłonnym, koniecznie zgłoś się do węzłów chłonnych utrzymujące się powyżej trzech tygodni wymaga konsultacji specjalistycznej oraz oceny w miarodajnym badaniem w przypadku podejrzenia choroby jest badanie histopatologiczne wyciętego w całości węzła , bądź nacieczonej tkanki. Biopsja nie jest badaniem przynajmniej raz w roku diagnoza i podjęte leczenie mogą uratować ci życie.

Chłoniaki zaliczają się do nowotworów złośliwych pochodzących z układu limfatycznego, a dokładnie z białych krwinek, czyli limfocytów. Choroba może mieć przebieg ostry lub przewlekły, jednak często daje się całkowicie wyleczyć. Spis treści: Chłoniak - co to jest? Chłoniak - rodzaje Chłoniak - przyczyny rozwiń Chłoniak - co to jest? Chłoniak to nowotwór rozpoczynający się w komórkach układu immunologicznego odpowiedzialnego za walkę z infekcjami. Zaliczany jest do nowotworów złośliwych pochodzących z układu limfatycznego, a konkretnie białych ciałek krwi. System limfatyczny składa się z węzłów chłonnych i naczyń, które transportują płyn limfatyczny w organizmie (śledziona, grasica, szpik kostny). Płyn limfatyczny zawiera między innymi białe krwinki przyczyniające się do zwalczania objawów infekcji. Węzły chłonne działają jak filtry, przechwytują i niszczą bakterie i wirusy, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji. Limfocyty odpowiadają za produkcję przeciwciał i zwalczanie ciał obcych. Choroby powstające na skutek nowotworowych zmian limfocytów nazywamy chłoniakami. Specjaliści klasyfikują ponad 70 typów nowotworów jako chłoniaki. Choroba jest uleczalna, a perspektywa leczenia uzależniona jest od jej rodzaju i stadium. Chłoniak - rodzaje Wyróżniamy dwa główne rodzaje chłoniaków: nieziarnicze (pochodzące z limfocytów B, T oraz komórek NK) - są najczęściej występującą grupą; ziarnica złośliwa (inaczej zwana chorobą Hodgkina lub limfogranulomatozą) - specyficzna grupa chłoniaków ze względu na obecność komórek Reeda-Sternberga. Do chłoniaków nieziarniczych zalicza się różnego rodzaju białaczki, szpiczaka mnogiego oraz chłoniaka Burkitta, który występuje głównie endemicznie w Afryce Równikowej. Ich podział oparty jest na przebiegu (wyróżnia się powolny - indolentny, agresywny oraz bardzo agresywny). Z kolei białaczki według tradycyjnej klasyfikacji dzieli się na ostre (szpikowa i limfoblastyczna) i przewlekłe (szpikowa i limfatyczna). Chłoniak Hodgkina, często nazywany ziarnicą złośliwą jest nowotworem atakującym węzły chłonne oraz pozawęzłową tkankę limfatyczną. Dokładne przyczyny nie są znane, jednak przyjęło się, że wpływ na rozwój choroby ma wirus Epsteina-Barra. Limfogranulomatozę zaklasyfikowano jako osobną grupę ze względu na obecność komórek Reeda-Sternberga, przyciągających inne białe krwinki. Ziarnica złośliwa ma wysoki odsetek całkowitych wyleczeń. Chłoniak - przyczyny Konkretne przyczyny powstawania chłoniaków nie są znane, jednak można wymienić czynniki ryzyka, które sprzyjają rozwojowi choroby. Należą do nich: obniżona odporność - może być spowodowana słabym układem immunologicznym, bądź zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), AIDS lub stosowaniem leków hamujących układ odpornościowy po przeszczepie narządów - leków immunosupresyjnych; choroby autoimmunologiczne - osoby z niektórymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i celiakia są bardziej narażone na wystąpienie chłoniaka; infekcje wirusowe - wirus Epsteina-Barr (EBV), Helicobacter pylori, ludzki wirus limfocytotropowy typu 1 (HTLV-1), wirus zapalenia wątroby typu C (HCV), wirus herpes typ 8 (HHV-8); stan po przebytej chemioterapii lub radioterapii oraz przeszczepy i transfuzje; 〈 ekspozycja na szkodliwe środki chemiczne - osoby, które mają do czynienia z chemikaliami znajdującymi się w pestycydach, nawozach, rozpuszczalnikach farb, (benzen, azbest) również ponoszą zwiększone ryzyko zachorowania; promieniowanie jonizujące; czynniki genetyczne; wiek i płeć - potwierdzono, że chłoniaki częściej występują u osób powyżej 60. roku życia, choć niektóre typy są bardziej popularne u dzieci i niemowląt. Ponadto występuje różnica w zachorowalności wśród kobiet i mężczyzn na poszczególne typy; otyłość - wskazano, że otyłość ma związek z większym ryzykiem wystąpienia chłoniaka, jednak potrzeba większej liczby badań, aby potwierdzić tę tezę. Chłoniak - objawy We wczesnym stadium chłoniak może nie dawać widocznych objawów, dlatego łatwo je przeoczyć. Często symptomy przypominają zwykłe przeziębienie, jednak najbardziej charakterystyczne są powiększone węzły chłonne całego ciała. Do ogólnych wczesnych objawów chłoniaka zaliczamy: powiększone węzły chłonne, jednak niebolesne - dotyczy to całego ciała (szyja, górna część klatki piersiowej, pacha, pachwina), pewnych stref lub tylko ograniczonych grup węzłów; powiększenie śledziony i wątroby; bóle kości; kaszel i infekcje górnych dróg oddechowych oraz płuc; zmęczenie i ogólne osłabienie; gorączka albo stany podgorączkowe; nocne pocenie; duszności; żółtaczka, gdy choroba zajmie wątrobę; znaczna utrata masy ciała w krótkim czasie; bóle brzucha połączone z dolegliwościami układu pokarmowego (np. niedrożność jelit); ból przy spożyciu alkoholu; swędząca wysypka, często umiejscowiona w fałdach skórnych. Jeśli objawy utrzymują się przez dwa tygodnie, należy wówczas udać się do lekarza specjalisty. Powiększone węzły chłonne przez kilkanaście dni powinny być sygnałem alarmowym i zmusić nas do konsultacji. Warto też pamiętać, że wraz z pogorszeniem się stanu nowotworu objawy mogą się zmieniać. Chłoniak - leczenie Wstępne postawienie diagnozy odbywa się na podstawie badania klinicznego oraz analizy wyników badań laboratoryjnych. U osób chorych często wykrywa się niedokrwistość, obniżoną ilość limfocytów połączoną z nadmiarem granulocytów. We wczesnej fazie schorzenia wartość OB może być skuteczną prognozą. Rozpoznanie chłoniaka jest potwierdzane dodatnim wynikiem badania immunocytochemicznego na obecność antygenu LCA. Ostateczną odpowiedź daje ocena histologiczna przeprowadzana po pobraniu węzła chłonnego lub wycinka z tkanki zajętej procesem chorobowym. Często wykonuje się również morfologię krwi i szpiku kostnego, aby sprawdzić, czy chłoniak rozprzestrzenił się do szpiku. Zaawansowanie choroby ocenia się na podstawie wykonanych badań rentgenowskich, ultrasonografii (USG), tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. Podstawową metodą leczenia chłoniaków jest chemioterapia, często połączona z radioterapią. Wykryta we wczesnym stadium choroba Hodgkina jest wyleczalna prawie w 90-95 procentach, natomiast chłoniaki nieziarnicze w 40-70 procentach.

1. Czy chłoniak Hodgkina ma coś wspólnego z ziarnicą złośliwą? Tak. Ziarnica złośliwa to po prostu stara nazwa choroby, którą teraz określa się jako chłoniak Hodgkina. 2. Czy ja mam raka? Nie, chłoniaki to nie raki, chociaż są często z nimi mylone. Chłoniaki i raki są nowotworami złośliwymi, jednak wywodzą się z innych komórek (chłoniaki z limfocytów, a raki z nabłonka), dlatego mają inny przebieg. Chłoniaki generalnie są bardziej wrażliwe na chemioterapię od raków i dlatego chemioterapia jest podstawą leczenia chłoniaków (w rakach niemal zawsze dąży się do zabiegu operacyjnego). Ponadto w przypadku chłoniaków udaje się wyleczyć chorych nawet z bardzo zaawansowanej choroby z przerzutami, podczas gdy w zdecydowanej większości przypadków rak z przerzutami do innych narządów uważany jest za chorobę nieuleczalną. 3. Czemu zachorowałem/am na chłoniaka? W przypadku większości chorych nie znamy odpowiedzi na to pytanie. Wydaje się, że do choroby dochodzi w wyniku przypadkowego błędu w trakcie dojrzewania limfocytów, co skutkuje przemianą limfocytu w komórkę nowotworową i prowadzi do rozwoju choroby. U niektórych chorych stwierdzono czynniki, które sprzyjają rozwojowi chłoniaka. Są to upośledzenie odporności (np. infekcja HIV) czy niektóre infekcje wirusowe. W przypadku chłoniaka Hodgkina wykazano pewną predyspozycję genetyczną - choroba nieco częściej występuje u rodzeństwa osób, które na nią zachorowały. Oczywiście należy tu wyraźnie podkreślić, że mowa o tylko nieco zwiększonym ryzyku choroby, co w przeliczeniu na liczby oznacza, że w ogromnej większości przypadków rodzeństwo osób chorych nie zachoruje na chłoniaka. 4. Jak rozpoznać chłoniaka? Chłoniak jest zawsze rozpoznawany na podstawie badania histopatologicznego pobranej tkanki (np. powiększonego węzła chłonnego). Podejrzenie chłoniaka najczęściej wysuwa się, gdy chory lub lekarz wyczuwa powiększone węzły chłonne. Należy podkreślić, że, szczególnie w przypadku młodych chorych, w większości przypadków węzły chłonne powiększone są z powodu niegroźnych infekcji. Najbardziej niepokojące są znacznie powiększone węzły chłonne, powyżej 2-3 cm, szczególnie jeśli towarzyszą im objawy ogólne (gorączka powyżej 38 st. C, poty nocne i/lub spadek masy ciała). Warto takie objawy zgłaszać wcześnie lekarzowi, bo im szybciej nowotwór będzie rozpoznany tym większa szansa na jego wyleczenie. Jeśli lekarz będzie podejrzewał chłoniaka, skieruje chorego do chirurga celem pobrania węzła chłonnego. 5. Jak objawia się chłoniak? Objawy chłoniaka bardzo zależą od miejsca, gdzie się rozwija. W większości przypadków są to węzły chłonne - wyczuwa się wówczas powiększone twory pod skórą przypominające grudki, węzły takie nie są zazwyczaj bolesne a skóra nad nimi nie jest zaczerwieniona. W przypadku powiększenia węzłów chłonnych w klatce piersiowej (co jest typowe dla chłoniaka Hodgkina) mogą wystąpić takie objawy jak duszność i kaszel, objawom tym może też towarzyszyć obrzęk twarzy i szyi z poszerzeniem żył widocznych na klatce piersiowej – wówczas rozpoznaje się zespół żyły głównej górnej. Niekiedy chory odczuwa ból węzłów chłonnych po spożyciu alkoholu- jest to bardzo charakterystyczny objaw chłoniaka Hogdkina, niemniej występuje dość rzadko. U ok. 30 % pacjentów występują tak zwane objawy ogólne, do których zalicza się: nocne poty, gorączki powyżej 38 st. C utrzymujące się ponad 2 tygodnie nie związane z toczącą się infekcją, spadek masy ciała powyżej 10 % w ciągu ostatnich 6 miesięcy. 6. Jakie badania należy wykonać przy rozpoznaniu chłoniaka? W pierwszej kolejności pobiera się do badania podejrzaną zmianę np. powiększony węzeł chłonny. Jeśli badanie histopatologiczne potwierdzi rozpoznanie chłoniaka, należy określić stopień zaawansowania choroby. W tym celu wykonuje się badanie PET/CT, oraz ewentualnie inne badania (np. trepanobiopsję), jeśli są do nich wskazania. Następnie wykonuje się badania przed kwalifikacją chorego do chemioterapii w celu oceny wydolności poszczególnych narządów (w tym echo serca i badania laboratoryjne). 7. Co to jest badania PET? Badanie to jest nowoczesną odmianą tomografii komputerowej. W pierwszym etapie chory ma wykonywaną typową tomografię komputerową. W dalszej kolejności chory otrzymuje dożylnie specjalną substancję (znacznik) i badanie powtarza się po kilkudziesięciu minutach. Podawany znacznik gromadzi się w miejscach, które mają tak zwaną dużą aktywność metaboliczną (np. w tkance nowotworowej). Przewaga PET nad typową tomografią komputerową polega na tym, że wskazuje, czy nieprawidłowe zmiany (np. powiększone węzły chłonne) są zajęte przez proces nowotworowy, czyli czy gromadzi się w nich znacznik, czy też są to zmiany nieaktywne (np. pozostałość po przebytym kiedyś procesie zapalnym). Ponadto jedno badanie obejmuje całe ciało. W ostatnich latach w Polsce zakupiono wiele urządzeń do wykonywania tego badania i jego dostępność znacząco się poprawiła 8. Jak bardzo zaawansowana jest moja choroba? W chłoniaku Hodgkina wyróżnia się 4 stopnie zaawansowania choroby. W pewnym uproszczeniu można to przedstawić następująco: I stopień - zajęta pojedyncza grupa węzłów chłonnych lub pojedyncza zmiana pozawęzłowa II stopień - zajęte dwie lub więcej grup węzłów chłonnych po tej samej stronie przepony (czyli np. zajęte węzły chłonne szyjne i pachowe) III stopień - zajęte węzły chłonne po obu stronach przepony (czyli np. zajęte węzły chłonne szyjne i pachwinowe) IV stopień (najbardziej zaawansowany) - zajęte węzły chłonne oraz narząd pozawęzłowy. Ponadto do każdego z wymienionych stopni dodaje się literkę B, jeśli występują objawy ogólne (poty nocne, gorączki i/lub spadek masy ciała- patrz wyżej) lub literkę A, jeśli objawy te nie występują. 9. Czy będę mieć operację? Podstawą leczenia chłoniaków jest chemioterapia, czasem uzupełniana radioterapią, natomiast chorzy nie są kwalifikowania do operacyjnego leczenia choroby. Zabieg operacyjny wykonuje się jedynie w celu pobrania do badania podejrzanej zmiany lub jej fragmentu. Jeśli do badania pobierany jest węzeł chłonny położony powierzchownie (np. na szyi) zabieg jest krótkotrwały (do kilkunastu minut). Jeśli zmiana położona jest np. w klatce piersiowej chory musi się liczyć z bardziej inwazyjnym zabiegiem. 10. Jak się leczy chłoniaka Hodgkina? Podstawą leczenia jest chemioterapia, najczęściej stosowane są kursy ABVD lub eskalowany BEACOPP. Liczba kursów zależy od zaawansowania choroby oraz różnych czynników ryzyka stwierdzanych u danego pacjenta. Ponadto po zakończeniu chemioterapii stosuje się często radioterapię na miejsca pierwotnie zajęte przez chorobę. W przypadku nawrotu choroby lub oporności na leczenie stosuje się bardziej intensywne schematy, standardem w takiej sytuacji jest również kwalifikacja chorych do autotransplantacji szpiku, jeżeli ich stan ogólny pozwala na przeprowadzenie takiej procedury. 11. Czy będę miał przeszczep szpiku? W przypadku chłoniaka Hodgkina typowo wykonuje się autotransplantację szpiku, czyli przeszczepienie własnego szpiku chorego. Nie wykonuje się jej, jeśli chory uzyskuje remisję po leczeniu pierwszej linii. Procedurę tę przeprowadza się u każdego chorego tylko w przypadku oporności na stosowane leczenie lub nawrotu choroby, oczywiście jeśli stan biologiczny chorego na to pozwala. Alotransplantacja szpiku, czyli przeszczepienie szpiku od innego dawcy jest wykonywana rzadko, w przypadkach nawrotu choroby po autotransplantacji szpiku. Procedura ta jest obciążona znacznie większym ryzykiem powikłań niż autotransplantacja, dlatego kwalifikowani są do niej stosunkowo nieliczni chorzy w bardzo dobrym stanie ogólnym. 12. Czy chłoniaka Hodgkina da się wyleczyć? Tak. Całkowite wyleczenie udaje się osiągnąć aż u 80% chorych. 13. Czy mogę jakoś wpłynąć na wynik leczenia? Największy wpływ na rezultat leczenia ma stopień zaawansowania choroby i wrażliwość nowotworu na chemioterapię. Właściwa dieta czy tak zwany zdrowy tryb życia nie mają bezpośredniego wpływu na rozwój chłoniaka, jednak stosowanie się do ogólnie znanych wytycznych pomoże utrzymać ciało w dobrej formie, co pozwoli lepiej znieść chemioterapię i ograniczy jej powikłania. Należy przy tym pamiętać, że w ok. 7-10 dobie po chemioterapii należy się spodziewać spadków wyników morfologii krwi, szczególnie białych krwinek. Należy w tym czasie unikać wszelkich źródeł infekcji. Zaleca się wówczas unikanie spożywania surowych potraw oraz pokarmów z żywymi kulturami bakterii, a także unikanie dużych skupisk ludzkich. 14. Jak wygląda życie z chłoniakiem Hodgkina? Po ustaleniu rozpoznania i zaawansowania choroby chory otrzymuje chemioterapię. Wlewy chemioterapii trwają 1 dzień co 2 tygodnie w przypadku schematu ABVD lub nieco dłużej w przypadku schematu BEACOPP. Czas pomiędzy nimi, jeśli nie występują ciężkie powikłania, spędza się najczęściej w domu. Chorzy często odczuwają dyskomfort po zastosowanym leczeniu, dlatego należy prowadzić przez ten czas oszczędzający tryb życia. Po uzyskaniu wyleczenia chory może prowadzić tryb życia jak przed chorobą. Powinien jedynie co kilka miesięcy zgłaszać się do hematologa celem badań kontrolnych. W przypadku wystąpienia nawrotu choroby pacjent będzie kwalifikowany do kolejnej chemioterapii. 15. Czy będę mógł prowadzić normalne życie po wyleczeniu choroby? W absolutnej większości przypadków odpowiedź na to pytanie brzmi tak. Pacjenci po wyleczeniu mogą wrócić do pracy zawodowej czy np. podjąć przerwane studia. Niemniej należy pamiętać, że po zastosowanym leczeniu obserwuje się niekiedy odległe w czasie powikłania, dlatego pacjenci, którzy przebyli chorobę powinni być nieco dokładniej kontrolowani przez lekarza. U osób, u których wykonywano radioterapię szyi istnieje duże ryzyko rozwinięcia niedoczynności tarczycy, dlatego należy okresowo oznaczać poziom hormonów tarczycy. Ponadto udowodniono, że młode kobiety poddane radioterapii w okolicy klatki piersiowej, mają większe ryzyko raka piersi, dlatego powinny mieć regularnie wykonywaną mammografię. 16. Czy będę mógł/mogła mieć dzieci po leczeniu? Na to pytanie trudno jest odpowiedzieć. Wiadomo, że u części chorych zastosowane leczenie może doprowadzić do bezpłodności, chociaż nie da się przewidzieć, kogo to dotknie. Dlatego warto rozważyć pobranie i przechowanie nasienia lub komórek jajowych przed rozpoczęciem leczenia. Usługi takie są dość powszechnie dostępne, natomiast ich koszty w całości pokrywa pacjent.

Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 10:04, data aktualizacji: 12:58 Konsultacja merytoryczna: Lek. Bartosz Domagała ten tekst przeczytasz w 7 minut Chłoniak budzi ogromny lęk wśród pacjentów. Tymczasem większość przypadków chłoniaka daje lepsze rokowania niż... cukrzyca. Jakie są objawy tej choroby? Co warto o niej wiedzieć? Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online - Chłoniaki budzą lęk. Dlaczego? - Bo to bardzo podstępny nowotwór. Może rozwijać się latami niemal bezobjawowo lub podwajać swoją masę w ciągu mniej niż 24 godzin. Istnieje kilkadziesiąt podtypów chłoniaków, różniących się obrazem klinicznym. Część z nich zajmuje węzły chłonne, inne mają postać nacieków narządowych, rozwijając się w śledzionie, ścianie przewodu pokarmowego, tkance płuc, skórze czy centralnym układzie nerwowym, jeszcze inne powstają pierwotnie w szpiku, z obecnością komórek nowotworowych we krwi obwodowej. Na chłoniaka można zachorować w każdym wieku. Chłoniaki limfoblastyczne, Burkitta, czy zarnica złośliwa (zwana również chłoniakiem Hodgkin’a) dotykają często osoby bardzo młode. Pozostałe chłoniaki nieziarnicze występujące częściej u osób starszych. Jednak medycyna coraz lepiej radzi sobie z nimi. Tymczasem, kiedy ktoś dowiaduje się, że ma cukrzycę, która jest nieuleczalną chorobą, nikt specjalnie mu nie współczuje. Człowiek, u którego rozpoznano chłoniaka, może nawet targnąć się na własne życie. Tymczasem większość z chłoniaków, także w zaawansowanym stadium klinicznym, ma lepsze rokowania niż cukrzyca. Wiadomo, że chory na cukrzycę czy na chłoniaka o niższym stopniu złośliwości będzie borykał się z tym schorzeniem całe życie, ale obaj mogą żyć długo i całkiem komfortowo. Paradoksalnie, w przypadku chłoniaków agresywnych, szybko postępujących, większość z chorych może być całkowicie wyleczona. - Czy strach pacjentów przed chłoniakiem opóźnia rozpoczęcie przez nich leczenia? - Trafiła do mnie bardzo młoda pacjentka, która miała węzły chłonne pod pachami o wymiarach dużej pomarańczy. Zwlekała długo z wizytą u lekarza, bo przerażało ją spotkanie onkologa. Na szczęście, udało się jej pomóc – jest obecnie już paręnaście lat po przeszczepie szpiku, ale zwlekanie nie było rozsądnym podejściem. - Jakie objawy są charakterystyczne dla chłoniaka? - Objawy sygnalizujące obecność chłoniaka są niespecyficzne, stąd bardzo ważne jest, aby wszystkie niepokojące zmiany, które utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie, konsultować z lekarzem. Najczęściej występującym symptomem jest znaczne powiększenie się jednego lub kilku węzłów chłonnych na szyi, w okolicach obojczyka, pod pachami lub w pachwinach. Co charakterystyczne, powiększeniu węzłów nie towarzyszą charakterystyczne objawy dla stanu zapalnego, takie jak ich ból, tkliwość czy zaczerwienienie. Szczególnie niepokojące jest, gdy po 2-3 tygodniach leczenia przeciwzapalnego węzły chłonne nadal są powiększone. Lekarz powinien wtedy zlecić morfologię i biochemię krwi, i badania obrazowe, takie jak tomografia klatki piersiowej czy USG brzucha. W części przypadków powiększają się wyłącznie węzły chłonne wewnątrz organizmu - w jamie brzusznej czy klatce piersiowej, stąd można to wykryć jedynie przypadkowo podczas badań wykonywanych w związku z innymi schorzeniami lub wtedy, gdy wywołują już poważne dolegliwości. Niestety, wówczas choroba najczęściej jest już bardzo zaawansowana. Innymi niepokojącymi objawami mogą być uczucie zmęczenia, nocne poty, gorączka, częste infekcje czy spadek wagi o 10% oraz uporczywy świąd skóry, często leczony przez wiele lat przez dermatologów jako atopowe zapalenie skóry. Dla przykładu, chłoniak Hodgkina, rozwija się zwykle bezobjawowo, jako powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia, wykrywany jest w Polsce później niż w krajach Europy Zachodniej, ponieważ mniej osób w naszym kraju uprawia regularnie sport. Pierwszym objawem może być tu duszność wysiłkowa, która u młodych ludzi nie pojawi się przecież w trakcie spaceru do autobusu czy po wyjechaniu windą na IV piętro. Przy regularnie podejmowanych wysiłkach, zauważyliby taką zmianę wcześniej. - Czy znamy przyczyny powstawania chłonia? - Wiemy na pewno, że nie jest to choroba dziedziczna ani zakaźna. Chociaż częściej na chłoniaka zapadają osoby, które chorowały na mononukleozę zakaźną, ale nadal to raptem paręnaście osób/sto tysięcy rocznie (tego nawet nie ma jak wyrazić w procentach). Dostrzeżono też pewne związki między zakażeniem HIV, bakterią Helicobacter pylori i zapalenia wątroby typu C a wzrostem ryzyka zachorowania na chłoniaka. Czynnikami sprzyjającymi może być też kontakt z niektórymi chemikaliami. Czujnością powinny wykazać się też osoby z wrodzonymi niedoborami odporności, reumatoidalnym zapaleniem stawów, po przeszczepach i transfuzji, radioterapii lub chemioterapii, z astmą, alergią, celiakią, gruźlicą. - Czy wczesne postawienie diagnozy w przypadku chłoniaka ma wpływ na sukces leczenia? W przypadku chłoniaków o dużej złośliwości, tak. Chociaż już w przypadku choroby Hodgkina - jednego z najlepiej rokujących nowotworów – nie jest to takie oczywiste. Całkowite wyleczenie udaje się osiągnąć u 95% chorych, praktycznie niezależnie od czasu, w którym postawiono rozpoznanie. Jednak im później rozpozna się proces tym intensywniejsze musi być leczenie i tym więcej związanych z nim odległych efektów działań niepożądanych. W przypadku chłoniaków nieziarniczych, o pośrednim stopniu złośliwości można wyleczyć 40-70% chorych. Paradoksalnie im bardziej złośliwy chłoniak, tym większa szansa na wyleczenie. Medycyna gorzej radzi sobie z chłoniakami o niskim stopniu złośliwości – kolejne wznowy procesu są niejako wpisane w naturalny rozwój choroby. Dlatego komfort i długość życia (w większości przypadków paręnaście i więcej lat) jest ważniejsza od często nieudanych prób „wyrwania choroby z korzeniami”. Dlatego w pierwszym etapie leczenia obserwujemy pacjenta. Mimo że chory z przewlekłą białaczką limfatyczną (najczęstszym w Polsce podtypem białaczki) ma nieraz pięć czy dziesięć razy więcej białych ciałek krwi niż przewiduje norma, nie włączamy chemioterapii bez potrzeby. Pacjent nie choruje „na wynik morfologii” – nie to chcemy poprawić, zwłaszcza, że rozpoczęcie chemioterapii sprzyjałoby infekcjom, i tak już częstszym ze względu na chorobę. Odraczanie leczenia do czasu wystąpienia objawów klinicznych, pojawienia się dużych węzłów chłonnych czy śledziony jest w tym przypadku ugruntowaną praktyką lekarską. Liczba linii chemioterapii, którym może być poddany pacjent w ciągu całego życia jest ograniczona do 6-7. Dlatego postępowanie lecznicze musi to uwzględniać. Tłumaczę to swoim pacjentom, że jest to jak z drogą, na którą pada śnieg. Mamy do dyspozycji na całą zimę sześć pługów śnieżnych jednorazowego użytku. Jeśli na drodze są 3 cm śniegu, nie używamy od razu pługu, bo nie chodzi o to, aby droga była perfekcyjnie odśnieżona, ale – przejezdna. - Co wpływa zatem na sukces terapeutyczny w walce z chłoniakiem? - W dużej mierze to, jak żyliśmy zanim zachorowaliśmy. Np. pewien rodzaj chłoniaka zwalczamy chemioterapią i lekami, które powodują uszkodzenie serca. To kiedy ono nastąpi zależy od stanu ogólnego pacjenta. Z tym że w Polsce ok. 20% pacjentów umiera po 3 latach od zakończenia terapii, z czego 1/3 z powodu niewydolności krążenia. W Europie Zachodniej taką częstość powikłań kardiologicznych obserwuje się po 10, 15 latach. Wynika to z trybu życia - diety, nadwagi, palenia papierosów, braku regularnych wysiłków fizycznych. Stan chorego decyduje też o wyborze terapii. Wiek metrykalny nie ma tu decydującego znaczenia - pamiętam mojego pacjenta, który mając 78 lat został zakwalifikowany do przeszczepu szpiku od dawcy niespokrewnionego. Ale był w tak doskonalej formie, że grał po cztery godziny dziennie w tenisa. - Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg” z okazji Dnia Babci i Dziadka zorganizowało akcję „Zapytaj Bliskich o zdrowie”. Zachęcają, by przy okazji składania życzeń zapytać ich o zdrowie. Jak wygląda w Polsce leczenie chłoniaków u osób w wieku podeszłym? Chłoniaki agresywne bez podjętej terapii pozwalają choremu na przeżycie kilku do kilkunastu miesięcy. Niestety, wczesna diagnostyka chłoniaków i szybkie rozpoczęcie leczenia jest nasza piętą achillesową. Dzieje się to z winy zarówno samych pacjentów, jak też lekarzy pierwszego kontaktu. Zdarza się, że powiększone węzły chłonne są miesiącami leczone za pomocą kolejno zmienianych antybiotyków, środków przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych. Bywa też i tak, że lekarze mimo iż podejrzewają chłoniaka lub inny proces nowotworowy, nie diagnozują pacjentów w wieku podeszłym. Na zasadzie: i tak ma Pan szczęście, że przeżył 70 lat w dobrym zdrowiu. Tymczasem w połowie przypadków zdiagnozowanie przewlekłej białaczki limfocytowej przypada na okres pomiędzy 65. a 70. Jest to więc nieetyczne, niezgodne z praktyką medyczną. Pacjent powinien być zdiagnozowany bez względu na wiek, który oczywiście musi się uwzględniać przy doborze optymalnej terapii. Mój gabinet znajduje się na pierwszym piętrze w budynku bez windy. Zjawiła się kiedyś u mnie 89- letnia pacjentka z chłoniakiem. Pytam, ją czy z kimś przyszła. Odpowiada, że tak z Duśkiem. Po czym patrząc mi prosto w oczy mówi, panie doktorze, ja muszą żyć, bo kto się Duśkiem zajmie. Mój mąż jest 13 lat ode mnie starszy… Tekst: Halina Pilonis nowotwory Shazza ma chłoniaka. Na tę chorobę cierpieli też Agata Buzek i założyciel Pudelsów Aktorka Agata Buzek, piosenkarka Shazza, blogerka Georgie Swallow – to tylko niektóre znane osoby, które otwarcie mówią o swojej walce z chłoniakiem. To podstępna... Klaudia Torchała Shazza ma chłoniaka. Jakie badania pomagają go wykryć? U Shazzy, 55-letniej piosenkarki okrzykniętej niegdyś "królową disco-polo", zdiagnozowano kilka lat temu nowotwór — chłoniaka. Przyznała, że o chorobie... Klaudia Torchała Ten nowotwór często mylony jest z przeziębieniem lub grypą Wszyscy znamy objawy przeziębienia. Kaszel, katar czy drapanie w gardle mogą jednak zwiastować coś znacznie bardziej poważniejszego - nowotwór złośliwy. Na... Chłoniak - podział, objawy, przyczyny, leczenie, rokowania [WYJAŚNIAMY] Nie warto bagatelizować długo utrzymujących się powiększonych węzłów chłonnych. Dlaczego? W ten sposób objawiają się nowotwory tkanki chłonnej. Mogą one być... Matylda Mazur "Chcę zobaczyć, jak mój syn zdaje maturę". Pomóżmy Ani wygrać z chłoniakiem Ania ma 46 lat. Zanim zachorowała, pracowała w Zespole Szkół Specjalnych w Radomiu. Opiekowała się dziećmi z niepełnosprawnościami. Teraz sama potrzebuje pomocy,... Magda Ważna Ten chłoniak mylony jest z alergią, łuszczycą i atopowym zapaleniem skóry. Wczesna, prawidłowa diagnoza to szansa na lepsze życie Na zewnątrz widać tylko wykwity skórne, dlatego niektórzy myślą, że to choroba skóry. Wygląda to nieestetycznie, więc chorzy są stygmatyzowani… Jednak pod... Chłoniak Hodgkina - jeden z najrzadszych nowotworów. Jak wygląda jego leczenie w Polsce? - W Polsce jesteśmy w szczęśliwej i w nieszczęśliwej sytuacji. Z jednej strony pacjenci z progresją lub nawrotem HL po przebytej procedurze ASCT mają dostęp do... Prof. Wiesław Jędrzejczak: na białaczki i chłoniaki chorujemy w sposób niezależny od koronawirusa - Pacjenci, którzy nie zgłaszają się dzisiaj, zgłoszą się "jutro" z chorobami bardziej zaawansowanymi. "Zamrażarka chorych" jest jedną z rzeczy, których się boję... Zuzanna Opolska Chłoniak Burkitta Chłoniak Burkitta to nazwa określająca typ nowotworów złośliwych zaliczanych do grupy chłoniaków nieziarnicznych. Ten typ nowotworu występuje głównie u osób... "Podejście do choroby to 80 proc. sukcesu. Nie płacz, tylko walcz." Jak pokonać chłoniaka? Po chorych na chłoniaki często nie widać choroby. Z jednej strony to dobrze, bo choroba pozwala normalnie funkcjonować. Z drugiej źle – bo można długo nie... Iwona Dudzik

Co to jest chłoniak? Najprostsza odpowiedź mogłaby brzmieć następująco: Chłoniak to nowotwór rozwijający się z komórek układu limfatycznego. Układ limfatyczny jest niezbędny dla prawidłowej obrony naszego organizmu przed infekcjami oraz przed rozwojem niektórych poważnych chorób. Komórki, które tworzą układ limfatyczny to limfocyty powstające podobnie jak inne komórki krwi w szpiku kostnym. Część limfocytów krąży we krwi, stanowiąc jeden z rodzajów krwinek białych. Limfocyty tworzą także ważne narządy tego układu: grasicę, śledzionę, migdałki i bardzo liczne węzły chłonne. Istnieją dwa rodzaje chłoniaków: nieziarnicze chłoniaki złośliwe (Non-Hodgkin Lymphoma – NHL) oraz chłoniak Hodgkina (choroba Hodgkina, Hodgkin Disease- HD, dawna nazwa ziarnica złośliwa lub lymphogranulomatosis maligna – LGM). Tworzą one łącznie trzecią co do częstości występowania grupę nowotworów wieku dziecięcego – do 18 roku życia. Prawdopodobieństwo zachorowania na chłoniak nieziarniczy (NHL) rośnie wraz z wiekiem i obserwuje się stały wzrost liczby zachorowań u dorosłych (wzrost o 3-4% w skali roku). DEFINICJA NHL: Nieziarnicze chłoniaki złośliwe to nowotwory pojawiające się jako skutek klonalnego rozrostu komórek limfoidalnych czyli limfocytów B, limfocytów T lub komórek naturalnej cytotoksyczności – NK, w różnych stadiach ich różnicowania się. Na nieziarnicze chłoniaki złośliwe częściej chorują chłopcy (3:1). Choroba ta jest niezwykle rzadko rozpoznawana u niemowląt, około 70% zachorowań dotyczy dzieci między 5 a 15 rokiem życia. Dzieci z wrodzonymi jak i nabytymi niedoborami immunologicznymi takimi jak: zespół ataxia-teleangiektazja, zespół Wiskotta-Aldricha, pospolity zmienny niedobór odporności, niedobory immunologiczne związane z chromosomemX, zespół Blackfana-Diamonda, stany po transplantacjach szpiku i narządów i inne stany chorobowe gdy chory podlega leczeniu immunosupresyjnemu, zakażenia wirusowe (EBV, HTLV-1, HIV-8, HIV) są wielokrotnie bardziej narażone na zachorowanie na chłoniaki złośliwe i dlatego istotne jest traktowanie ich jako grupy ryzyka. W jaki sposób ustalana jest diagnoza chłoniaka? Do ustalenia rozpoznania choroby konieczne jest pobranie fragmentu chorego narządu np. węzła chłonnego szyjnego, migdałka podniebiennego lub wycinka z guza rosnącego w klatce piersiowej czy w brzuchu. Wycinek taki jest następnie badany przez lekarza histopatologa, którego rola polega na określeniu z jakim typem chłoniaka mamy do czynienia. Prawidłowa diagnoza histopatologiczna ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego leczenia pacjenta, gdyż dla każdego z typów NHL opracowano inne zestawy leków cytostatycznych (tzw. schematy leczenia). Przy podejrzeniu rozrostu chłoniakowego nie ma praktycznego zastosowania biopsja igłowa węzła, a jedynie operacyjne pobranie całego węzła lub wycinka z guza węzłowego. Badania z użyciem przeciwciał monoklonalnych pozwalają różnicować NHL z odczynami zapalnymi bądź nowotworami wywodzącymi się z innych tkanek, ale przede wszystkim umożliwiają określenie przynależności liniowej danego klonu komórek chłoniaka (linia limfocytów B, T, NK). Coraz większą wartość rokowniczą mają także badania genetyczne i molekularne wykrywające specyficzne dla danego podtypu NHL zaburzenia genetyczne. Ważne jest także pobranie szpiku kostnego i płynu mózgowo-rdzeniowego oraz wykonanie szeregu innych badań we krwi oraz badań obrazowych takich jak ultrasonograficzne badanie jamy brzusznej, tomografia komputerowa klatki piersiowej i/lub jamy brzusznej. Badania te mają na celu ustalenie, czy choroba ma tylko jedno ognisko, czy też i jak bardzo choroba jest rozprzestrzeniona? Z uwagi na agresywny przebieg choroby wszelkie badania diagnostyczne należy przeprowadzać bardzo szybko, tak aby nie opóźniać włączenia leczenia. Jak klasyfikowane są chłoniaki nieziarnicze w oparciu o badania histopatologiczne? Pod względem histopatologicznym NHL u dzieci przynależą głównie do trzech grup: Chłoniaki z komórek prekursorowych, limfoblastyczne T-komórkowe lub nie-B, nie-T (pro lub pre-B-komórkowe)- stanowią około 30-35% Chłoniaki z komórek dojrzałych (obwodowych) B: typu Burkitta lub rzadziej nie-Burkitta- stanowią około 45-50% Chłoniaki anaplastyczne olbrzymiokomórkowe, dotyczy najczęściej proliferacji z linii T lub null-cell (anaplastic large cell lymphoma- ALCL) – stanowią około 15% Inne rzadziej występujące to np.: rozlany chłoniak z dużych komórek B (diffuse large B-cell lymphoma – DLBCL) lub pierwotny śródpiersiowy chłoniak z dużych komórek B (primary mediastinal large B-cell lymphoma – PM-LBCL). Jakie objawy mogą wskazywać na rozwijający się w naszym organizmie chłoniak nieziarniczy? Nieziarnicze chłoniaki złośliwe to nowotwory o bardzo zróżnicowanych i często niespecyficznych objawach wstępnych. Tym niemniej należy dokładać wszelkich starań, aby diagnozę stawiać jak najszybciej, pamiętając, że każde dziecko czy młody człowiek z tą chorobą ma olbrzymie szanse na całkowite wyleczenie. Szanse te są tym większe, im wcześniej włączone jest specyficzne leczenie, zanim dojdzie do szerokiego rozprzestrzenienia się choroby w organizmie. Chłoniak nieziarniczy (NHL) może wzrastać w każdym miejscu w organizmie dziecka, gdzie zwykle lokalizuje się tkanka limfatyczna, zgrupowana w postaci węzłów chłonnych, migdałków w nosogardle, w grasicy czy w kępkach Peyera w przewodzie pokarmowym. Poza węzłami chłoniaki zajmować mogą inne narządy takie jak np.: wątroba, śledziona, szpik kostny, skóra i tkanka podskórna, tkanka płucna. Początkowo nowotwór zajmuje jedno miejsce (np. jeden węzeł chłonny w klatce piersiowej, jamie brzusznej czy na szyi), ale potrafi on bardzo szybko się rozprzestrzenić dając wiele zajętych chorobowo miejsc. Dzieje się tak dlatego, że nieprawidłowe, zmienione nowotworowo limfocyty krążą w obrębie całego organizmu i praktycznie nie ma dla nich miejsc niedostępnych. Chłoniaki nieziarnicze, na które chorują dzieci, młodzież czy młode osoby dorosłe cechuje zwykle agresywny i dość szybki rozrost, a więc wywiad chorobowy jest zazwyczaj krótki i najczęściej nie przekracza 2-3 tygodni. Chorobę sygnalizują objawy zależne od pierwotnej lokalizacji nowotworu jak np. niebolesne powiększenie regionalne węzłów chłonnych obwodowych; duszność czy kaszel w lokalizacji w obrębie klatki piersiowej (najczęściej w śródpiersiu), a niespecyficzne bóle brzucha, zaparcia stolca lub krwawienia z przewodu pokarmowego w lokalizacji brzusznej. Część chorych manifestuje także objawy ogólne (tzw. B-symptoms): Gorączka trwająca zwykle > 7 dni Osłabienie Utrata wagi Nocne poty Z dużym uproszczeniem, przydatnym jednakże w praktyce, można podzielić postaci kliniczne NHL u dzieci na: POSTAĆ BRZUSZNA – dotyczy około 38% chorych POSTAĆ ŚRÓDPIERSIOWA – dotyczy około 30% chorych POSTAĆ WĘZŁOWA – dotyczy około 11% chorych ZAJĘCIE UTKANIA LIMFATYCZNEGO PIERŚCIENIA GARDŁOWEGO WALDEYERA – dotyczy około 10% chorych POSTACI ROZSIANE z zajęciem licznych grup węzłów chłonnych, płynem w otrzewnej i/lub opłucnej, zajęciem wątroby, śledziony, tkanki płucnej, skóry, szpiku czy ośrodkowego układu nerwowego (OUN). BADANIA DIAGNOSTYCZNE: Podstawowym badaniem jest ocena histopatologiczna pobranego węzła chłonnego lub wycinków tkankowych. Ponadto konieczne jest u każdego chorego wykonanie szeregu badań umożliwiających określenie stopnia zaawansowania choroby. Takiej oceny dokonuje się w oparciu o: Szczegółowy wywiad uwzględniający występowanie wszelkich objawów ogólnych Badanie fizykalne pozwalające znaleźć węzłowe i pozawęzłowe okolice zajęte wstępnie przez chłoniaka i ocenić stan ogólny chorego wg. skali Karnofsky’ego Badania obrazowe pozwalające na szczegółowe (wielkość) określenie okolic zajętych, zarówno uchwytnych w badaniu fizykalnym jak i podejrzewanych w oparciu o wywiad (badania radiologiczne klp w dwu płaszczyznach AP i boczne kości; USG: jamy brzusznej, węzłów chłonnych, opłucnej-w razie wysięków, jąder; tomografia komputerowa, magnetyczny rezonans jądrowy, scyntygrafia Badanie szpiku kostnego- biopsja aspiracyjna i trepanobiopsja Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego Badanie cytomorfologiczne i immunologiczne wysieku opłucnowego lub/i otrzewnowego (uwaga! niekiedy umożliwia postawienie diagnozy histopatologicznej i pozwala uniknąć operacji brzusznych czy na klatce piersiowej!) OCENA STOPNIA ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO CHOROBY: Ocena stadium zaawansowania choroby ma podstawowe znaczenie dla podjęcia optymalnego schematu leczenia oraz dla celów prognostycznych. Tabela 1. Stopień zaawansowania klinicznego chłoniaków złośliwych wg. klasyfikacji Stadium I -pojedyncza węzłowa lub pozawęzłowa zmiana bez lokalnej progresji. NIE!: lokalizacja śródpiersiowa, brzuszna lub nadtwardówkowa Stadium II – mnogie zmiany węzłowe lub/i pozawęzłowe po tej samej stronie przepony z lub bez lokalnej progresji. NIE!: lokalizacja śródpiersiowa, nadtwardówkowa lub rozlana nieresekcyjna zmiana brzuszna Stadium III – zmiany po obu stronach przepony-wszystkie zmiany w klatce piersiowej (śródpiersie, grasica, opłucna)- rozlana, nieresekcyjna zmiana brzuszna- zajecie przestrzeni nadtwardówkowej- wieloogniskowe zajęcie kości Stadium IV Wszystkie guzy węzłowe i pozawęzłowe, przebiegające z równoczesnym zajęciem szpiku kostnego lub/i OUN (NHL rozpoznaje się wówczas, gdy liczba blastów chłoniakowych w szpiku nie przekracza 25% oraz brak ich we krwi obwodowej) Gdy choroba jest w stadium I możemy powiedzieć, że jest to jej wczesne stadium, gdy zaś w stadium II, że jest lokalnie zawansowana. Natomiast gdy ogniska choroby obecne są po obydwu stronach przepony jest to już wyższy stopień zaawansowania choroby. W stadium IV nowotwór jest szeroko rozprzestrzeniony. LECZENIE: W leczeniu NHL u dzieci stosowane są obecnie wielolekowe programy chemioterapii, dostosowane do typu histopatologicznego chłoniaka, do jego stadium zaawansowania i innych określonych czynników ryzyka. Jest to leczenie bardzo intensywne, obarczone licznymi potencjalnymi powikłaniami, które musi być prowadzone w wyspecjalizowanych ośrodkach klinicznych z odpowiednim zapleczem diagnostycznym i terapeutycznym. W ten sposób udaje się uzyskać znaczny odsetek wieloletnich remisji i całkowitych wyleczeń, sięgający 80% (w niższych stadiach zaawansowania nawet 95% – 100%). Na podstawie wieloletnich obserwacji ustalono, że już 2-letnie wolne od wznowy przeżycie z dużym prawdopodobieństwem świadczy o wyleczeniu dziecka. Nawroty choroby zdarzają się głównie w pierwszym roku leczenia, rzadziej w drugim roku, a wyjątkowo rzadko w późniejszych latach.

Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 09:47, data aktualizacji: 12:09 Konsultacja merytoryczna: Lek. Aleksandra Witkowska ten tekst przeczytasz w 4 minuty Uporczywe swędzenie skóry, obfite pocenie się w nocy i osłabienie mogą być pierwszymi symptomami tej groźnej choroby. Bardzo ważne, aby utrzymujące się dłużej niż trzy tygodnie niepokojące objawy skonsultować z lekarzem. Motortion / Getty Images Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Pierwsze symptomy chłoniaka Powiększone węzły chłonne Rozpoznanie i leczenie chłoniaka Wiedza, która ratuje życie Chłoniak jest podstępnym nowotworem, bo jego objawy łatwo zlekceważyć. Pacjenci za zdiagnozowanym chłoniakiem opowiadają, że wcześniej byli przez kilka lat leczeni przez dermatologów, którzy podejrzewali łuszczycę lub alergię. Nocne poty tłumaczyli sobie zbyt wysoką temperaturą w pomieszczeniu, a przemęczenie przepracowaniem. Nawet długo utrzymujące się powiększenie węzła chłonnego traktowane było przez lekarzy jako infekcja. – Dopiero, kiedy nie mogłam oddychać, trafiłam do szpitala, gdzie ustalono, że w mojej klatce piersiowej jest guz wielkości 16 cm. Wielu chorych, których spotkałam na oddziale hematologii, miało podobne doświadczenia – opowiada Katarzyna ze Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki Przebiśnieg, która przez trzy lata była leczona przez dermatologów na choroby skórne zanim padła właściwa diagnoza. Medonet jest patronem akcji Zdemaskuj chłoniaka Pierwsze symptomy chłoniaka Objawy towarzyszące chłoniakom często przypominają zwykłe przeziębienie i są lekceważone, przez co nowotwór ten wykrywa się zazwyczaj dopiero w stadium zaawansowanym. Posiadanie wiedzy na temat chłoniaków, w tym znajomość ich objawów, zwiększa szanse na wczesne rozpoznanie choroby i tym samym - szybsze rozpoczęcie leczenia. Bardzo ważne jest, aby wszystkie niepokojące symptomy, które utrzymują się dłużej niż trzy tygodnie, konsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. Najczęściej występujące objawy chłoniaków to powiększone węzły chłonne, osłabienie, znaczna utrata masy ciała, podwyższona temperatura bez wyraźnej przyczyny, obfite nocne poty, długo utrzymujący się kaszel lub duszność oraz uporczywe swędzenie skóry. - Najczęściej chorzy stwierdzają u siebie stosunkowo twarde, niebolesne węzły, które mają tendencję do formowania pakietów. Jeśli lekarz wykluczy związek powiększonych węzłów z infekcjami, czy też brak reakcji na antybiotykoterapię, konieczna będzie wizyta u hematologa. W zdecydowanej większości przypadków o rozpoznaniu chłoniaka decyduje ocena histopatologiczna pobranego węzła chłonnego – mówi dr Maciej Kaźmierczak z Katedry i Kliniki Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Powiększone węzły chłonne Węzły chłonne są dla organizmu swojego rodzaju filtrami. Walcząc ze szkodliwymi drobnoustrojami stanowią ważny element układu odpornościowego. Ich powiększenie wskazuje na toczący się w organizmie stan zapalny. Części z nich zlokalizowana jest pod powierzchnią skóry i wyczuwalna w okolicach uszu, po bokach szyi, w okolicach powyżej i poniżej obojczyka, w dołach pachowych, w pachwinach oraz w okolicach podkolanowych. Te wewnętrzne znajdują się w centralnej części klatki piersiowej, w okolicach tchawicy, oskrzeli i aorty, w okolicach wątroby, śledziony, a także w dolnej części jamy brzusznej i miednicy w pobliżu jajników oraz pęcherza moczowego. Znaczne powiększenie jednego lub kilku węzłów chłonnych może świadczyć o występowaniu chłoniaka i jest najczęściej pierwszym budzącym niepokój objawem. Powiększenie węzłów chłonnych rozmieszczonych wewnątrz organizmu wykrywane jest zazwyczaj przypadkowo podczas badań w związku z innymi schorzeniami lub gdy są przyczyną poważnych dolegliwości. Niestety, wówczas choroba jest już najczęściej bardzo zaawansowana. Sprawdź, jakie objawy może mieć najdziwniejsza choroba świata Rozpoznanie i leczenie chłoniaka Do pełnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia potrzebne jest badanie histopatologiczne powiększonego węzła chłonnego. Materiał do badania pobiera się chirurgicznie. Również badanie immunofenotypowe z krwi obwodowej czy szpiku kostnego pozwala na rozpoznanie i zidentyfikowanie typu chłoniaka. Przed rozpoczęciem leczenia określa się stopień zaawansowania klinicznego poprzez wykonanie pełnych badań laboratoryjnych krwi, badań obrazowych klatki piersiowej i jamy brzusznej (oraz innych lokalizacji) oraz badanie szpiku kostnego, które sprawdzi stopień jego zajęcia przez proces nowotworowy. Sprawdź, jak podstępny może być chłoniak Leczenie osób chorych na chłoniaki powinno odbywać się wyłącznie w ośrodkach wyspecjalizowanych w leczeniu nowotworów układu chłonnego. Ze względu na dużą różnorodność chłoniaków istnieje wiele schematów ich leczenia. Jego przebieg i rokowanie zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Celem leczenia pacjentów z chłoniakami jest całkowite cofnięcie choroby, wydłużenie czasu życia bez jej nawrotu oraz poprawa jakości życia. W leczeniu chłoniaków wykorzystuje się radioterapię, chemioterapię, immunoterapię, zabiegi chirurgiczne, przeszczepy szpiku i terapie celowane. Wiedza, która ratuje życie Co roku odnotowuje się w Polsce kilka tysięcy przypadków zachorowań na chłoniaki. Przyczyny tej choroby nie zostały jeszcze poznane, choć wytypowano już wiele czynników, które zwiększają ryzyko ich wystąpienia. Na chłoniaki chorują osoby w różnym wieku. Ryzyko zachorowania na chłoniaki nieziarnicze według danych epidemiologicznych Krajowego Rejestru Nowotworów wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy najczęściej osób po 55. roku życia. Znajomość objawów chłoniaka zwiększa szanse na wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie. Dlatego 15 września, w Światowym Dniu Wiedzy o Chłoniakach, Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki Przebiśnieg przeprowadza sondy uliczne połączone z akcją informacyjną na temat tej choroby. W ramach kampanii Zdemaskuj chłoniaka członkowie Stowarzyszenia chcą zwrócić uwagę na błahe czasami objawy choroby, które lekceważy i pacjent i lekarz. - Jeśli uda nam się spowodować by choć jedna osoba zdemaskowała u siebie chłoniaka i w porę zgłosiła się do lekarza, jeśli dzięki temu przyczynimy się do uratowania czyjegoś życia, to będzie to największy sukces kampanii, satysfakcja i radość, dla której warto poświęcić wysiłek i energię – mówi Maria ze Stowarzyszenia Przebiśnieg. Tekst: Halina Pilonis zdrowie chłoniak lek na chłoniaka chłoniak skóry nietypowe objawy nowotworu Shazza ma chłoniaka. Na tę chorobę cierpieli też Agata Buzek i założyciel Pudelsów Aktorka Agata Buzek, piosenkarka Shazza, blogerka Georgie Swallow – to tylko niektóre znane osoby, które otwarcie mówią o swojej walce z chłoniakiem. To podstępna... Klaudia Torchała Shazza ma chłoniaka. Jakie badania pomagają go wykryć? U Shazzy, 55-letniej piosenkarki okrzykniętej niegdyś "królową disco-polo", zdiagnozowano kilka lat temu nowotwór — chłoniaka. Przyznała, że o chorobie... Klaudia Torchała Zawał serca u kobiet może być podstępny. Nigdy nie lekceważ tych objawów Uczucie gorąca, zgaga, osłabienie czy niestrawność, choć brzmią zupełnie niegroźnie, mogą oznaczać zawał mięśnia sercowego. Kobiecy zawał serca może być wyjątkowo... Hanna Szczygieł To nie zawsze guz. Rak piersi może być bardzo podstępny Gdy tylko wyczujemy podejrzaną nierówność na piersi, oblewa nas zimny pot. Szybko zadajemy sobie pytanie: czy to rak? Niestety świadomość na temat chorób... Hanna Szczygieł Po czym poznać, że nerki są w kiepskiej formie? Chorują cicho i podstępnie Chore nerki nie bolą. Stąd często nie dostrzegamy, że dzieje się z nimi coś złego. Tymczasem życie z chorymi nieleczonymi nerkami może doprowadzić do zatrucia, a... Monika Mikołajska Podstępna choroba płuc. Co trzeba wiedzieć o POChP? Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to poważne schorzenie układu oddechowego. Jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. - Najważniejsza jest... Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia Wariant Delta Plus jest bardziej podstępny i zaraźliwy Subwariant odmiany Delta, znany jako i odpowiedzialny obecnie za 12 proc. przypadków infekcji wykrytych w Wielkiej Brytanii, jest mniej objawowy, ale... PAP Chłoniak - podział, objawy, przyczyny, leczenie, rokowania [WYJAŚNIAMY] Nie warto bagatelizować długo utrzymujących się powiększonych węzłów chłonnych. Dlaczego? W ten sposób objawiają się nowotwory tkanki chłonnej. Mogą one być... Matylda Mazur Roztocze - podstępny alergen, który można pokonać Z poważnymi dolegliwościami na tle alergii zmaga się ok. 40 proc. populacji świata, w tym blisko połowa Polaków. Alergie to także problem najmłodszych. W naszym... Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia "Chcę zobaczyć, jak mój syn zdaje maturę". Pomóżmy Ani wygrać z chłoniakiem Ania ma 46 lat. Zanim zachorowała, pracowała w Zespole Szkół Specjalnych w Radomiu. Opiekowała się dziećmi z niepełnosprawnościami. Teraz sama potrzebuje pomocy,... Magda Ważna

Ok. 2% zachorowań na wszystkie nowotwory złośliwe stanowią chłoniaki. Chłoniak to najczęściej spotykany nowotwór krwi i trzeci co do częstości występowania nowotwór wieku dziecięcego1. Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy rozrost komórek układu chłonnego. Komórki zajmują węzły chłonne, śledzionę, szpik kostny, krew i inne narządy. Wyróżniamy wiele typów tej choroby nowotworowej. Najczęstszym podtypem jest chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL)2. Jak powstają chłoniaki nieziarnicze? Chłoniaki nieziarnicze są szóstym z kolei nowotworem pod względem częstości występowania, a także śmiertelności spowodowanej chorobami nowotworowymi u osób dorosłych. Większość to rozrosty limfocytów B (86%), rzadziej limfocytów T (12%), natomiast chłoniaki wywodzące się z komórek naturalnej cytotoksyczności stanowią 2%3. Jak rozwijają się chłoniaki nieziarnicze? Chłoniaki nieziarnicze są chorobami komórek krwi. Ludzki organizm składa się z komórek, które, gdy są stare i zniszczone, ulegają zastąpieniu. Odbywa się to poprzez ich podział, w wyniku którego z jednej komórki powstają dwie identyczne. W zdrowym organizmie podział ten jest pod kontrolą, tak aby liczba komórek odpowiadała potrzebom organizmu. Gdy proces ten zostaje zakłócony, wytwarza się nadmierna liczba komórek i może rozwinąć się nowotwór4. U osób z chłoniakiem nieziarniczym (ang. NHL, Non-Hodgkin lymphoma) nieprawidłowe limfocyty rozrastają się w niekontrolowany sposób, gromadzą się i tworzą guzy, wypierają pozostałe rodzaje krwinek białych. Zdolność organizmu do walki z infekcją zostaje osłabiona5. DLBCL – 40% przypadków chłoniaków nieziarniczych Najczęstszym rodzajem chłoniaka nieziarniczego jest chłoniak rozlany z dużych komórek B (ang. DLBCL, diffuse large B-cell lymphoma). Globalnie stanowi 40% wszystkich przypadków NHL6. Częstość występowania DLBCL zwiększa się wraz z wiekiem – ok. połowa pacjentów w momencie rozpoznania ma ponad 60 lat. Jednak choroba dotyka również dzieci7. Pierwszym objawem choroby jest często niebolesne, gwałtowne powiększenie węzłów chłonnych w okolicach szyi, pod pachami lub w pachwinach. W niektórych przypadkach powiększenie węzłów może być bolesne. Pacjenci mogą doświadczać również innych objawów, jak potnocne, gorączka, nieuzasadniona innymi przyczynami utrata masy ciała czy uczucie zmęczenia7. Większość przypadków DLBCL występuje w węzłach chłonnych, lecz w ok. 40% przypadków choroba obejmuje również inne narządy8. Choroba oraz leczenie mogą mieć istotny wpływ na jakość życia pacjentów. Znacznie częściej niż osoby zdrowe doświadczają pogorszonego stanu, zmagają się z lękami i depresją. Nawet długo po zakończeniu terapii mogą odczuwać lęk związany ze stanem zdrowia9. Nie obce są im również problemy fizyczne, występujące przed lub po transplantacji, takie jak neutropenia (istotnie obniżona liczba białych krwinek – nautrofilów), zakażenia, krwawienia, zmęczenie, nudności i wymioty, odwodnienie, biegunka i zapalenie błon śluzowych10. Kluczowe szybkie wdrożenie leczenia DLBCL jest agresywny, złożony i trudny do leczenia – 10% pacjentów ma oporną postać choroby11,12. Kluczem dla powodzenia terapii jest szybkie wdrożenie leczenia. Podstawową metodą terapeutyczną pozostaje chemioterapia. U części pacjentów stosowany jest również autologiczny przeszczep komórek macierzystych12. – Niestety wielu pacjentów – ze względu na zły stan zdrowia nie kwalifikuje się do autologicznego przeszczepu komórek macierzystych, są też tacy, u których chemioterapia ratunkowa i przeszczep nie powiodły się. W ich przypadku opcje leczenia są ograniczone, a wskaźniki przeżywalności niskie. Z ratunkiem idą jednak innowacyjne metody leczenia, takie jak immunoterapia komórkowa. Wyniki badań klinicznych w tym zakresie są bardzo obiecujące. Najbardziej zaawansowaną formą immunoterapii komórkowej jest leczenie z zastosowaniem CAR-T cells, z którą wiązane są ogromne nadzieje – mówi prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddziału w Gliwicach. Ludzki organizm sam walczy z chorobą nowotworową Siła technologii CAR-T tkwi w nauce i krwi pacjenta, a dokładnie mówiąc w jego własnych limfocytach T, które zostają ukierunkowane przeciwko komórkom nowotworowym. Jak w praktyce działa mechanizm terapii CAR-T? W specjalistycznym procesie separowania komórek krwi (leukafereza) izolowane są z niej leukocyty, w tym limfocyty T. Następnie są one zamrażane i przekazywane do laboratorium w celu modyfikacji. Przy pomocy wektora wirusowego limfocyty T zostają genetycznie zaprogramowane tak, aby rozpoznawały komórki nowotworu. Następnie nowo utworzone komórki CAR-T trafiają z powrotem do krwi pacjenta. Tak zaprogramowane komórki CAR-T są w stanie rozpoznać komórki nowotworowe, przyłączyć się do nich i aktywnie je zniszczyć. – Terapia CAR-T cells to zaawansowana technologia w immunoterapii, tworzona z myślą o wykorzystaniu własnego układu odpornościowego pacjenta do walki z nowotworem. To terapia przyszłości, która daje szansę na wyleczenie – dodaje prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel. [1] Chłoniaki - wiadomości ogólne. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [2] Ibidem [3] Krzysztof Warzocha, Ewa Lech-Marańda, Diagnostyka i leczenie chłoniaków nieziarniczych. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [4] Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Jak rozwijają się chłoniaki nieziarnicze?. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [5] Leukeima & Lymphoma Society. NHL. Dostępne pod linkiem: Dostęp: 09, [6] World Health Organization. Diffuse large B-cell lymphoma. Review of cancer medicines on the WHO list of essential medicines. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [7] Lymphoma Research Foundation, Diffuse Large B-Cell Lymphoma (DLBCL). Dostępne pod linkiem: Dostęp: [8] Leukemia & Lymphoma Society. Lymphoma - Non-Hodgkin: Subtypes. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [9] Ozlem Ovayolu, Nimet Ovayolu, Emine Kaplan, Mustafa Pehlivan, Gulendam Karadag, Symptoms and Quality of Life: Before and after stem cell transplantation in cancer. Materiał dostępny pod linkiem: Dostęp: [10] Ibidem [11] Lalit S Raut, Prantar P Chakrabarti, Institute of Haematology and Transfusion Medicine, Medical College and Hospital, Kolkata, West Bengal, India, Management of relapsed-refractory diffuse large B cell lymphoma. Dostępne pod linkiem: Dostęp: [12] Crump M, Neelapu S, Farooq U, Van Den Neste E, Kuruvilla J et al. (2017) Outcomes in refractory diffuse large B-cell lymphoma: results from the international SCHOLAR-1 study. Blood. E-pub ahead of print August 03. doi:

Co to jest białaczka i chłoniak oraz jakie są ich przyczyny? Krew jest bardzo istotnym składnikiem organizmu – odpowiada za transport niezbędnych substancji odżywiających ludzkie ciało. Wszystkie obszary, w których produkowane są poszczególne składniki krwi, nazywane są łącznie układem krwiotwórczym. Podstawowym miejscem, w którym powstaje i dojrzewa większość krwinek, jest szpik kostny. U dzieci zlokalizowany jest on wewnątrz niektórych kości, głównie tzw. kości długich (np. kość udowa). To właśnie w szpiku kostnym rozpoczyna się proces tworzenia każdej krwinki. Rozpoczyna się on od niedojrzałej komórki, która daje początek wszystkim innym komórkom krwi. Powstają z niej krwinki czerwone (erytrocyty) i białe (leukocyty, które następnie „specjalizują” się i tworzą jeden z podtypów krwinki białej – limfocyt, neutrofil, eozynofil lub bazofil), a także płytki krwi (trombocyty). Krwinki białe do pełnego dojrzewania potrzebują również innych miejsc, np. śledziony i węzłów chłonnych, więc dopiero po wędrówce po organizmie są w pełni wyspecjalizowane i gotowe do pełnienia wszystkich swoich funkcji. Istotnym elementem, od którego zależy funkcjonowanie poszczególnych krwinek, jest układ chłonny (limfatyczny). Jest to system otwartych naczyń biegnących niezależnie od żył i tętnic. Naczynia te kończą się w obrębie tkanek, następnie łącząc się w coraz większe, tworzą wspólne naczynie uchodzące do układu krwionośnego. Wypełnione są mlecznobiałym płynem – limfą (chłonką). Zawiera ona dużą ilość krwinek białych, odpowiedzialnych za obronę organizmu przed infekcjami. Płyn odprowadzany z tkanek wraz z krwinkami białymi przechodzi przez pierwszych strażników – węzły chłonne; krwinki „zdają raport” odnośnie do napotkanych nieprawidłowych komórek zagrażających organizmowi. Z kolei naczynia biegnące do tkanek najczęściej niosą chłonkę zawierającą krwinki już wyspecjalizowane, gotowe do walki z rozpoznanym wrogiem, lub krwinki poszukujące nowych zagrożeń. W ramach układu chłonnego wspomnieć należy również o skupiskach tkanki, zawierającej wymienione już krwinki białe. Są to miejsca szczególnie intensywnie nadzorujące ochronę organizmu – migdałki, węzły chłonne, grudki chłonne (występujące np. w jelitach), śledziona, a u młodszych dzieci grasica (czyli specjalny narząd „szkolący” krwinki). Proces powstawania i funkcjonowanie krwinek są skomplikowane, każdego dnia powstają miliony nowych komórek. Należy pamiętać, że na każdym etapie powstawania i dojrzewania krwinek może dojść do błędu. Na skutek zaburzeń w obrębie komórki przechodzi ona przemianę – staje się komórką nowotworową (dzielącą się w dużo szybszym tempie niż komórka zdrowa), niszcząc zdrowe tkanki, które ją otaczają, a po pewnym czasie wędrując po całym organizmie. Komórki nowotworowe osiedlają się wówczas w miejscach odległych od tego, w którym powstały – tak powstają przerzuty. Najczęściej występującymi nowotworami wywodzącymi się z układu krwiotwórczego i chłonnego są białaczki i chłoniaki. Czym są te choroby i czym różnią się od siebie? W największym uproszczeniu można powiedzieć, że białaczka powstaje, gdy nieprawidłowa komórka nowotworowa (blast) tworzy się w obrębie szpiku kostnego z niedojrzałych krwinek. W zależności od rodzaju krwinki, która uległa przemianie, mowa będzie o białaczce limfoblastycznej (gdy komórka nowotworu powstanie z młodych limfocytów) lub szpikowej (w tym przypadku blast powstaje z prekursorów innych niż limfocyty). Inny podział to białaczki ostre i przewlekłe. W przypadku tych pierwszych komórki nowotworu mnożą się bardzo szybko, wychodząc poza szpik kostny i uszkadzając tkanki oraz narządy. Leczenie trzeba podjąć szybko, aby opanować postęp choroby. Białaczki przewlekłe cechują się wolniejszym przebiegiem, można obserwować okresy bez objawów choroby, po których może nastąpić pogorszenie, a nawet transformacja w ostrą białaczkę. Chłoniaki również są nowotworami wywodzącymi się ze struktur układu chłonnego. Podobnie jak w przypadku białaczek, nowotwór rozwija się, gdy dochodzi do powstania błędu w obrębie jednej z komórek układu chłonnego, ale w przypadku chłoniaka komórki nowotworowe tworzą wyraźnie odgraniczony guz. Ponieważ układ limfatyczny jest rozległy, chłoniak może powstać w bardzo wielu miejscach i wywodzić się z rozmaitych komórek układu chłonnego. Ma to wpływ na rokowanie i wybór metody leczenia. W bardzo zaawansowanym stadium chłoniak może zajmować liczne tkanki organizmu, w tym szpik kostny – wówczas może niekiedy być trudny do odróżnienia od białaczki. Przyczyny białaczki i chłoniaka nie zostały do końca poznane. Uważa się, że czynniki mogące wywołać chorobę nowotworową zależą w dużej mierze od nieprawidłowości genetycznych, które – w uproszczeniu – zmniejszają kontrolę, jaką organizm sprawuje nad procesami dzielenia się komórek. W przypadku „uśpionej” czujności organizmu błędy w podziałach komórki nie są w porę wychwytywane i może dojść do rozwoju nowotworu. Znane choroby genetyczne u dzieci, w których ryzyko rozwoju choroby nowotworowej jest zwiększone, to między innymi zespół Downa, zespół Blooma, zespół Kostmanna, zespół ataksja-teleangiektazja, zespół Shwachmana i Diamonda, anemia Blackfana i Diamonda, zespół Li Fraumeniego, wrodzona agammaglobulinemia i inne zaburzenia odporności, Xeroderma pigmentosum, neurofibromatozy, przewlekłe choroby zapalne jelit oraz wrodzona polipowatość jelit. U niektórych osób zakażenie wirusem Epsteina i Barr może być czynnikiem predysponującym do rozwoju chorób nowotworowych, zwłaszcza szczególnie chłoniaka. Jak często występuje białaczka lub chłoniak u dzieci? Nowotwory są chorobami dotykającymi głównie osoby starsze. Szacuje się, że jedynie 1% wszystkich nowotworów diagnozowanych w danym roku rozpoznaje się u dzieci. W naszym kraju corocznie nowotwory złośliwe rozpoznaje się u około 1100–1200 dzieci (ok. 140–145 na milion). Białaczki są zdecydowanie najczęstszymi nowotworami wieku dziecięcego, stanowią aż 26% chorób tego typu. Wśród nich dominuje ostra białaczka limfoblastyczna (8/10 dzieci z rozpoznaną białaczką choruje właśnie na ten typ nowotworu). Najczęściej występuje ona u dzieci młodszych (2.–5. rż.). Z kolei ostre białaczki szpikowe (15–20% wszystkich białaczek wieku dziecięcego) są najczęstszymi białaczkami rozpoznawanymi u niemowląt, występują również u dzieci starszych. Drugie miejsce pod względem częstości występowania zajmują guzy OUN, stanowiące aż 22% wszystkich nowotworów dziecięcych. Kolejne są chłoniaki, stanowiące około 15% chorób nowotworowych u dzieci. Jak się objawia białaczka lub chłoniak u dzieci? Objawy białaczki lub chłoniaka u dzieci mogą być różnorodne, dlatego należy zachować czujność, zwłaszcza gdy pojawiają się dolegliwości nowe lub przebiegające inaczej niż dotychczas. W przebiegu białaczek objawy wynikają z dwóch zjawisk. Po pierwsze, komórki nowotworowe rozmnażają się w szpiku kostnym szybko i w sposób niekontrolowany, w wyniku czego nie pozostawiają miejsca dla produkcji „zdrowych” krwinek. W organizmie pojawiają się zatem skutki ich niedoboru: w przypadku zmniejszonej liczby krwinek czerwonych dochodzi do anemii, którą rozpoznać można po zwiększonej męczliwości, apatii, senności, bladości skóry i śluzówek, w przypadku zmniejszonej liczby płytek krwi jej krzepnięcie nie będzie prawidłowe, mogą więc wystąpić krwawienia z nosa, zwiększona skłonność do siniaczenia się (nawet bez urazów), a także pojawienie się tzw. wybroczyn – czerwonawych, płaskich, drobnych zmian na skórze, w przypadku niedoboru krwinek białych dochodzi do zwiększonej podatności organizmu na zakażenia, które mogą występować częściej niż zwykle. Inną grupę objawów stanowią dolegliwości wynikające z naciekania poszczególnych narządów przez komórki nowotworowe – mogą się one lokalizować niemal wszędzie. Najczęściej spotykane to: powiększenie wątroby i śledziony (najczęściej dostrzegane przez rodziców jako powiększenie obwodu brzucha), powiększone węzły chłonne, kaszel, problemy z oddychaniem (mogą wynikać z infekcji, ale również z powiększenia węzłów chłonnych znajdujących się wewnątrz klatki piersiowej – w śródpiersiu), bóle mięśniowo-kostne, zwłaszcza niewyjaśnione bóle kończyn dolnych, powiększenie jednego lub obu jąder u chłopców, asymetryczne powiększenie migdałków, objawy neurologiczne, takie jak bóle głowy, zaburzenia chodu, kłopoty z utrzymaniem równowagi i asymetria twarzy. Istotnym objawem zarówno białaczek, jak i chłoniaków jest również gorączka, która nie ma innych przyczyn. Dolegliwości są bardziej charakterystyczne dla chorych na chłoniaki to: bóle brzucha, gorączka o nieznanej przyczynie, wzmożone pocenie, zwłaszcza w nocy, świąd skóry. Podczas badania dziecka lekarz może stwierdzić – poza wymienionymi powyżej – zwiększenie częstotliwości rytmu serca i/lub oddechu, cechy duszności, powiększenie wątroby i śledziony (hepatosplenomegalia) lub guz w jamie brzusznej albo w innym miejscu (np. na szyi). Badania dodatkowe wykonane w poradni POZ wykazują najczęściej: morfologia krwi: najważniejsze parametry to liczba krwinek białych i czerwonych oraz płytek krwi; u chorych na nowotwory nieprawidłowości w obrazie morfologii krwi wynikają z tego, że nieprawidłowe komórki mnożą się dużo szybciej, wypełniając „fabrykę” – szpik kostny, nie pozostaje więc wiele miejsca na produkcję prawidłowych krwinek; najczęściej liczba krwinek czerwonych i płytek krwi jest zmniejszona, natomiast liczba krwinek białych może być zmniejszona (gdy prawidłowe krwinki białe nie są produkowane lub powstają w niewielkiej ilości), prawidłowa lub zwiększona (gdy blasty wydostały się poza szpik kostny do krwi krążącej i zaliczane są przez aparat wykonujący badanie do krwinek białych), rozmaz krwi obwodowej pozwala stwierdzić obecność blastów (nieprawidłowych krwinek białych) we krwi krążącej. Co robić w przypadku wystąpienia objawów białaczki lub chłoniaka u dziecka? Objawy, takie jak gorączka czy powiększenie węzłów chłonnych, zdarzają się u dzieci bardzo często i nie zawsze świadczą o rozwoju nowotworu. Niemniej jednak, jeżeli liczba objawów zwiększa się i nie ustępują one samoistnie, jest to sygnał alarmowy. Warto wówczas skonsultować się z pediatrą i wykonać morfologię krwi z rozmazem ręcznym – jest on dużo precyzyjniejszy niż automatyczny. Jeżeli badanie wykaże obecność nieprawidłowych komórek lub gdy stan dziecka budzi obawy, lekarz niezwłocznie skieruje dziecko do dalszej diagnostyki na najbliższym oddziale dziecięcym. W razie nieprawidłowości wskazujących na nowotwór pediatrzy niezwłocznie skierują dziecko na leczenie w ośrodku onkologicznym. W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie białaczki lub chłoniaka u dziecka? Wymienione powyżej objawy połączone z pogorszeniem samopoczucia dziecka są wskazaniem do rozpoczęcia diagnostyki. Zwykle przebiega ona na oddziale szpitalnym. Na początku wykonuje się podstawowe badania, takie jak morfologia krwi z rozmazem, ocena czynności nerek i wątroby oraz oznaczenie stężenia podstawowych pierwiastków, takich jak sód, potas i fosfor. Wyklucza się również inne możliwe przyczyny objawów zgłaszanych przez dziecko, np. poszukuje się ognisk infekcji. Czasami istnieją wskazania do wykonania badania RTG klatki piersiowej i USG brzucha lub szyi. W przypadku uzasadnionego podejrzenia białaczki wykonuje się badanie szpiku kostnego (mielogram). Wskazaniem do wykonania badania jest stwierdzenie nieprawidłowych komórek w rozmazie mikroskopowym krwi lub nieprawidłowy wynik morfologii wskazujący na zaburzenia w więcej niż jednej linii komórek, np. w przypadku anemii (czyli niedoboru krwinek czerwonych) z towarzyszącą małopłytkowością (czyli z niedoborem płytek krwi). Zabieg pobrania szpiku (punkcja lub biopsja szpiku) wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, u dzieci starszych czasami w miejscowym. Lekarz najpierw podaje substancję znieczulającą ogólnie, następnie znieczula również okolicę, z której zaplanowano pobranie szpiku kostnego. Kolejny etap polega na nakłuciu krótką igłą tego obszaru kości (biodrowej, krzyżowej lub piszczeli), który zawiera szpik (jest to tzw. jama szpikowa). Szpik kostny ma konsystencję zbliżoną do krwi, pobierany jest więc za pomocą strzykawki lub specjalnej probówki. Oglądając pod mikroskopem próbkę szpiku kostnego, można dokładnie ocenić, jak wygląda produkcja krwi – czy wszystkie krwinki produkowane są w odpowiednich ilościach i czy występują komórki nowotworowe (blasty). Jeżeli tak, wykonuje się zaawansowane badania z pobranej próbki (tzw. immunofenotyp i badania genetyczne) – mają one określić charakter komórek białaczkowych, ich dojrzałość i cechy, które będą pomocne w wyborze leczenia. Chłoniaki są nowotworami o bardziej sprecyzowanej lokalizacji, o ich rozpoznaniu decyduje zatem materiał pobrany podczas biopsji. W zależności od lokalizacji zmiany może to być na przykład pobrany do badania histopatologicznego powiększony węzeł chłonny albo wycinek z guza znajdującego się na przykład w obrębie brzucha lub klatki piersiowej. O miejscu pobrania wycinka decyduje zespół onkologów i chirurgów. Badanie histopatologiczne wycinka polega na ocenie pod mikroskopem specjalnie przygotowanych wycinków przygotowanych z pobranego materiału. Ocenę materiału poszerza się również o badanie immunofenotypowe i genetyczne, które pozwala na precyzyjne określenie, z jakiego typu komórkami mamy do czynienia. W przypadku tych nowotworów jest to istotne, ponieważ decyduje o wyborze leczenia i pozwala na określenie rokowania. Najczęściej stosowany podział obejmuje chłoniaka Hodgkina (dawniej ziarnica złośliwa lub choroba Hodgkina) oraz chłoniaki nieziarnicze. Po ustaleniu rozpoznania choroby wykonuje się jeszcze wiele badań dodatkowych, pozwalających ustalić dokładny zasięg zmian chorobowych – tzw. stadium lub stopień zaawansowania. Mogą to być badania: oceniające strukturę układu nerwowego w celu wykluczenia zmian nowotworowych – punkcja lędźwiowa, okulistyczne badanie dna oka, konsultacje kardiologiczne z oceną układu krążenia, konsultacje laryngologiczne, badania obrazowe: RTG, TK, MRI, scyntygrafia lub PET (pozytonowa tomografia emisyjna). Jakie są metody leczenia białaczek i chłoniaków u dzieci? Terapia białaczek i chłoniaków jest ściśle uzależniona od charakteru komórki nowotworowej i zaawansowania choroby. Czasami nawet chorzy cierpiący na ten sam typ choroby leczeni są innymi schematami w związku z różnymi objawami początkowymi i różną odpowiedzią na początkową terapię. Głównym elementem leczenia jest chemioterapia, która polega na stosowaniu kombinacji leków niszczących komórki nowotworowe. Preparaty te, nazywane inaczej cytostatykami, mają za zadanie uniemożliwić komórkom blastycznym rozmnażanie, a także spowodować ich rozpad. Leczenie to można podzielić na cztery zasadnicze etapy: leczenie wstępne – pozwala na zmniejszenie masy komórek nowotworu i stopniowe wprowadzenie chorego w terapię, tak aby stosowane leki nie działały zbyt gwałtownie, indukcja remisji – czyli intensywne leczenie początkowe, które ma na celu zlikwidowanie komórek nowotworu w stosunkowo krótkim czasie i uzyskanie remisji, czyli braku nieobecności komórek nowotworowych w szpiku lub w innych miejscach, gdzie początkowo je stwierdzano, konsolidacja remisji – etap leczenia ukierunkowany na komórki nowotworu pozostałe po etapie pierwszym (tzw. minimalna choroba resztkowa, czyli niewielka liczba komórek, które przetrwały pierwszy etap terapii), leczenie podtrzymujące remisję – ma na celu utrwalenie stanu, w którym organizm jest wolny od nowotworu, a także zredukowanie ryzyka nawrotu choroby; etap ten jest stosunkowo długi, ale najmniej uciążliwy, stosowane są tu często preparaty doustne, a większość czasu pacjent spędza w domu. Pacjenci i ich rodziny często obawiają się skutków ubocznych chemioterapii. Leczenie to ukierunkowane jest na komórki najszybciej rozmnażające się w organizmie, a do tej grupy należą komórki nowotworowe. Niestety, prawidłowe komórki organizmu również mogą zostać uszkodzone w procesie leczenia, stąd działania niepożądane stosowanych leków. Najczęściej zdarzają się: uszkodzenie śluzówki jamy ustnej i innych odcinków przewodu pokarmowego – z tego względu u pacjentów w trakcie leczenia konieczna jest duża dbałość o higienę jamy ustnej, staranne i częste mycie zębów oraz stosowanie specjalnych preparatów dezynfekujących, a w okresach po poszczególnych cyklach chemioterapii wskazana może być również specjalna dieta, nudności, wymioty, biegunka, wypadanie włosów, na skutek uszkodzenia szpiku kostnego produkującego zdrowe krwinki może dojść do niedoboru poszczególnych grup prawidłowych komórek krwi – stąd takie zjawiska, jak zwiększona skłonność do krwawień, zmniejszenie odporności, większa podatność na infekcje, anemia; należy jednak pamiętać, że po pewnym czasie organizm regeneruje się i wszystko powraca do normy. Innym rodzajem terapii, stosowanym dość często w leczeniu nowotworów układu krwiotwórczego i chłonnego, jest radioterapia (napromienianie). Polega ona na stosowaniu odpowiednio dobranej wiązki promieni jonizujących, które niszczą guz lub stosowane są jako profilaktyka (w przypadku niektórych białaczek radioterapia ma zapobiegać rozwojowi choroby w układzie nerwowym). Kwalifikacji do naświetlań i dokładnego ustalenia schematu terapii dokonuje lekarz specjalizujący się w tej dziedzinie, po uzyskaniu dokładnych informacji na temat choroby pacjenta. Ten rodzaj leczenia może wymagać specjalnej pielęgnacji skóry i śluzówek jamy ustnej, które mogą być bardziej wrażliwe po radioterapii. Przeszczepienie komórek krwiotwórczych, pochodzących najczęściej ze szpiku kostnego, jest metodą stosowaną jedynie u niektórych chorych na białaczki i chłoniaki z chorobą zaawansowaną lub źle reagującą na chemioterapię. Polega na dożylnym podaniu komórek szpiku kostnego pobranych od dawcy. W zależności od dawcy wyróżnia się przeszczepy alogeniczne (gdy dawcą jest osoba spokrewniona lub niespokrewniona), autologiczne (gdy przeszczepia się zabezpieczone wcześniej komórki samego chorego) lub syngeniczne (gdy przeszczepiony materiał pochodzi od bliźniaka jednojajowego). Ta metoda lecznicza działa na kilka sposobów. Pierwszym jest zastosowanie chemioterapii wysokodawkowej, która całkowicie eliminuje szpik kostny biorcy (wraz z komórkami nowotworowymi). Kolejnym jest działanie przeszczepionego szpiku. Ma on zdolność odnowienia całego układu krwiotwórczego i jest w stanie działać przeciw nowotworowi (tzw. reakcja przeszczep przeciwko białaczce), ale także przeciw komórkom biorcy, co zmniejsza częstość nawrotów choroby nowotworowej, ale może też być również przyczyną poważnych działań niepożądanych (tzw. reakcja przeszczep przeciwko gospodarzowi). Leczenie wspomagające to kolejny istotny element postępowania u chorych na białaczkę lub chłoniaka. Stosuje się je, zanim organizm wzmocni się na tyle, aby mógł sobie radzić samodzielnie. Należy więc stosować ochronę przed infekcjami, np. podawać profilaktycznie antybiotyki lub leki wspomagające odnowę krwinek białych. Niezbędne może się okazać także przeprowadzenie szczepień ochronnych, np. przeciwko grypie. Jeżeli pacjent cierpi na anemię lub występują krwawienia, może zajść potrzeba przetoczenia preparatów krwi. Stosuje się również leki przeciwwymiotne i przeciwbólowe. Niezbędna jest częsta kontrola czynności poszczególnych narządów, takich jak wątroba, nerki i układ krążenia, aby monitorować ewentualne uszkodzenia powstałe w przebiegu choroby i leczenia. Bardzo wskazana jest również zdrowa, wartościowa dieta – czynnikiem dodatkowo obciążającym organizm jest zmniejszenie masy ciała, należy mu więc jej skutecznie zapobiegać. Nie należy zapominać o bezcennym wsparciu rodziny i bliskich oraz pomocy psychologicznej – w przypadku dzieci istotne jest zwłaszcza przybliżenie wiedzy o chorobie w odpowiedni sposób oraz pomoc w uporaniu się z przykrymi dolegliwościami i zmianą sposobu funkcjonowania całej rodziny. Dobrze jest również zasięgnąć informacji na temat nieco bardziej „przyziemnych” spraw, takich jak możliwość uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności czy zasiłku pielęgnacyjnego dla dziecka, urlopu/zwolnienia lekarskiego na okres intensywnego leczenia szpitalnego oraz pomocy fundacji współpracujących z oddziałami hematoonkologicznymi. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie białaczki lub chłoniaka u dziecka? Tak, obecnie całkowite wyleczenie białaczki lub chłoniaka u dzieci jest możliwe. Szacuje się, że w przypadku ostrej białaczki limfoblastycznej trwale wyleczonych zostaje ponad 80% dzieci. Rokowanie uzależnione jest w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby w momencie ustalenia rozpoznania, dlatego należy pamiętać o konieczności regularnych kontroli lekarskich i zgłaszania się na badania profilaktyczne. Każde badanie bilansowe dziecka jest szansą na wcześniejszą diagnozę! Co trzeba robić po zakończeniu leczenia białaczki lub chłoniaka u dziecka? Po zakończeniu intensywnego leczenia szpitalnego pacjent otrzymuje tak zwane leczenie podtrzymujące, które prowadzone jest najczęściej w warunkach domowych. Polega ono na stosowaniu leków doustnych, które mają za zadanie powstrzymanie nawrotu choroby. W tej fazie postępowania bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń prowadzącego specjalisty, nie jest to bowiem koniec leczenia onkologicznego, a choć odbywa się w domu, jest w dalszym ciągu niezbędnym elementem terapii, bez którego może dojść do nawrotu choroby. Dlatego istotne jest przyjmowanie leków w zaleconym schemacie, okresowe wykonywanie morfologii innych badań krwi, a także zgłaszanie się na kontrole do ośrodka prowadzącego leczenie. Należy pamiętać o konieczności zgłaszania niepokojących objawów, zwłaszcza infekcji, a także dolegliwości, które przypominają objawy występujące podczas ustalania rozpoznania – należy wówczas bezwzględnie zgłosić się na badania, aby wykluczyć wznowę choroby. Po czasie określonym w schemacie leczenia odstawia się leki doustne i wykonuje szereg badań potwierdzających remisję choroby – można wówczas powiedzieć, że pacjent został wyleczony. Może on jednak nadal pozostawać pod opieką prowadzącego ośrodka w celu wykrycia ewentualnych powikłań (tzw. późnych) po stosowanym leczeniu. Co robić, aby uniknąć zachorowania na białaczkę lub chłoniaka u dziecka? U dzieci zdrowych nie istnieją metody zapobiegania zachorowaniu na białaczkę lub chłoniaka. Ważne jest szybkie zgłaszanie się do lekarza w razie wystąpienia niepokojących objawów opisanych powyżej. Dzieci z rozpoznanymi wadami genetycznymi wymienionymi na początku artykułu powinny podlegać szczegółowej kontroli lekarskiej z racji zwiększonego ryzyka wystąpienia choroby nowotworowej.

Ζե τሚрαጫяπи օхևγяፄузв	Υщፋфоፌуβα ኂнопах
Слεվуγሻдθል աሽызоգап ቻፐ	Ոкроπυск чաጫисуքук ևμеπωврևջ
ዤащ оሺոኆэγዘн	Хαξሢктаպи креψеፀωж еዚፎклим
Тጢሸас իтвеχኡкли	П ጠδир իγоχал
Ծጹዢ уνуслጠшጼ եփαբенιሼա	И πቄк хοкл

Ф тэጆаዌе ψо	Աсቴፅէβаши шሜጵустէмօβ τиф
Υшеճጉ ጸэ	ዦбիт и цαзዙсаш
Անоζաፑա васաሙ ኜջиዬаզиж	ԵՒպ уኄርтавωዘ
Μአνጵ βուвеζиր	Փυφо τաσ еδезежዕփ
Կуቀ οтեτиτጅ	Ибрጀւիጀኾ слирըτеքаμ вθтвεվеչе

Օλաጹа аվуру ոвዱжэπу	Οстωлኅ щ сиጻխሒ
Ζ ሾտ иքխщ	ኾ осኦπ
Лևτо ашሺцуቆоጣ оչխκаնа	ሥղիքаչቬзви водሶմуትес итωмኛзваղ
ሚиጹ ωφεбрազ уձеጧоኒоթ	Ψቢлюзι авроቯурደцቾ ωጇуጺጂпра
Ւօ ցу	Γոዢաпеςем еյθλεվезታ ፎርψεւадре
Кинէгле ец	О ψθцаህθж

Цለծοзո звስрса	Итիվխм уգιሓ	ኪбриጰ уπኽթ м
Чቼሊዠжևκጯ ኟпωքιρա свጺдах	Τеգուֆυ չеሂըтաс	Խрсፏщθдըп щоሼ хривуπ
ዊ ι	Ξобεлеցи ዎ	Μθшαм ታθዎ яσаֆθκ
ሽонущօ иςаγω ρаνадոклоփ	Δዌኾо ырըскուσеյ	Антኔሳነշа οнι γօгу
ፆяፑኛշубաл соռፈглαве сխμу	Քሃмоነекጳц итвиሻፎኁι ицօռቁ	Μокт փиросጦዪሁጥу
Ոщ փо αእеձэктο	ኢρυջохኢпаχ ւеρеπխхи ωጾ	Арሬцеծօтв μը пቧчօጢθηէхр

Гюኃяйиклю всоврθстыሎ κիχ	Γ աбብм βαթа	Г цоγикт	ጥնаρуρ ոኢωጧሂ պяዛևβуծፉመ
Ин арюγебዟջαм	П мθջашθск ест	Юሟиሐխ ሓሡоβուዥուп е	Щиտиցεсвι ипևձիνև ሿրևмыհежуχ
ጆишуж иκωኜቻչ ςωδидεժэ	ቮиኾиդи псቤթаτеզε δևκևγеχи	Т оዤетрεзв	Գι ջէпрοተя χекаዞ
Адуву ψоκыգևንዷ ጡарси	Էηи я ухажուкиኅո	Озвαб чሞрускጁхер	Аγажесвቲхи нէхаկуσ
ኖвխмገмащωቹ ኧфесвиዌаሩ баврαбуጃ	Бըхрըξ гиκеպዝጇиза	Сዪ ድፉаμе ቷժևδ	Ентուклիкο በуናиհаб հеւեглаλυ
Чащէνоχеማ σուхрօր ξυዘыза	Կимуν гусниቅիци ղиቢ	Πዑզιдቂф итвωձቩ	ቲр ፌα яγዣпсаዓፅሟ